Ik om net terug van de avond in de Bostonse bibliotheek met Jonathan
Franzen. De centrale bieb hier heeft in de kelder een auditorium waar
zo'n slordige vijfhonded mensen in kunnen. En dan is er boven nog een
groot video screen voor de laatkomers die niet meer in het auditorium
passen. Ik was er al vroeg, zodat ik een heel mooi plaatsje op de derde
rij recht voor Jonathan Franzen's knappe neus. Op jullie vraag of het
een stuk is kan ik dus volmondig antwoorden "Ja, het is een reuze
stuk."
Hij gedraagt
zich enigszinds onzeker en kon in
het begin niet helemaal uit zijn woorden komen.
Ook maakt hij voortdurend grapjes tenkoste van zichzelf. Dat maakte hem
nog charmanter. Hij begon met te zeggen dat de mensen die hem naar
Boston gestuurd hadden (de uitgever van de paperback editie van
"The Corrections" en de uitgever van de hardcover van zijn
nieuwe boek met essays "How to be alone") hem de opdracht
hadden gegeven uit die boeken voor te lezen. "How to be alone"
is een bundel van essays over wat het betekent om een individu te zijn
en toch ergens bij te horen.
Hij begon met een humoristies essay uit "How to be alone"
dat "Books in bed" heette. "Let's get the most
embarrassing part over with first". Het ging over de verborgen
sexuele normen die we hebben. Zo wordt volgens Franzen elke
heterosexuele man geacht gek te zijn op suggestieve lingerie
en
hij maakt zich ernstig zorgen dat dit bij hem niet het geval is. Is hij
wel normaal? Hij noemde nog een paar voorbeelden waar hij in zijn denken
over seks van de norm afwijkt (als ik in bed lig denk ik vaker over het
boek dat ik lees dan over seks) en toen zei hij: "now I am not
going to read any further; it's getting too embarrassing."
Na enig teleurgesteld geroep uit
de zaal las hij een stuk voor uit "The Corrections": de
discussie tijdens de lunch in Chip's huis tussen voornamelijk Enid en
Denise. Ook ditmaal kwamen er normen aan te pas (het thema van de avond)
moeder Enid was erg onder de indruk van een hoog dessert
op een feestje, terwijl grootte van een dessert dochter Denise (een
kokkin) niets kon schelen. Daarna las hij een stuk
waarin Gary probeert uit te maken of hij ook klinisch depressief is (wat
is de norm voor klinisch depressief?).
Hierna volgde een tweede essay dat : Inauguration Day, January 2001.
Het ging over de avonturen van een kleine groep ultra linkse
demonstranten die met een gehuurde antieke schoolbus zonder toilet 8 uur
van New York City naar Washington D.C. rijden om in de buurt van het
Superior Court tegen Bush's presidentschap betogen. "We know was
democracy is Bush knows what hypocrisy is." Alweer een zeer grappig
verhaal.
Toen kwamen de vragen. Er wordt trouwens een film van de Corrections
gemaakt. Wanneer die film uitkomt is nog niet duidelijk. Franzen vindt
het allemaal maar "embarrassing".
Op de vraag hoe autobiografisch "The Corrections" is
antwoordde Franzen:
"Onder een biografie versta ik het neerschrijven van wat er precies
in een leven gebeurd is. Dit is een roman en de vijf hoofdpersonen en de
gebeurtenissen zijn verzonnen, dus is het geen autobiografie. Natuurlijk
heb ik wel dingen in mijn eigen leven gebruikt, zoals het feit dat mijn
vader Alheimer's had.
Vraag: Hoe voel je je als je iemand ziet die je boek aan het lezen
is?
Franzen: "I raak in acute paniek. I ben heel bang dat ze het niet
mooi zullen vinden. De eerste keer dat het me
overkwam was op een vliegveld. De vrouw die het aan het lezen was, had
pas drie pagina's gelezen. Ik stapte op haar af en wist toen niet meer
wat ik zeggen moest. Zij dacht dat ik iets met haar wou. Ik schaam me
nog steeds als ik daar aan denk. Gelukkig moest ik gauw naar mijn
vliegtuig.
Vraag: "Is "The Corrections" en satire.
Franzen: " Ik schrijf met ironie over dingen die ik als sociale
misstanden zie."
Vraag: "Was je verrast door de reactie van de critici en de
lezers op je "Corrections"?"
Franzen: Ik was verrast dat zoveel mensen het waardeerden. Ik had
weliswaar geprobeerd om een boek te schrijven dat ik zelf graag zou
willen lezen, maar dat betekent nog niet dat zoveel andere mensen het
ook graag lezen.
Vraag: "What do you think is the coolest thing?'
Franzen: I think wisdom is cool. Like someone who has lived to a ripe
old age and has learned something about life.
That's cool.
Vraag: "The corrections in nogal complex van compositie".
Probeer je je werk toegankelijk te maken?"
Franzen:" Ik schrijf wat ik zelf zou willen lezen.
Ik houd van toegankelijke boeken. Aan de andere kant zal ik niets
veranderen omdat ik bang ben lezers te verliezen."
Vraag: "Wat vind je nu achteraf van je "Oprah" besluit?
(Luid gelach in de zaal)
Franzen: Het was geen besluit; meer een faux pas. In een interview
had ik gezegd dat ik aan de ene kant wel en andere kant
niet in Oprah's bookclub wilde. Dit kwam in de pers als dat ik niet
wilde. Oprah was niet helemaal onterecht kwaad en ik werd de show
uitgeschopt. Als ik meer ervaring gehad had in
interviews dan zou het niet gebeurd zijn. Embarrassing!"
Daarna signeerde hij boeken. Toen het mijn beurt was vroeg hij meteen
of ik Nederlandse was. Ik vertelde hem ook over de
boekgrrls en dat we het over zijn boek hadden. Hij hoopte dat wij
positief over hem zouden zijn.
Groetjes uit Boston.
Marietje