Ergens las ik dat doordat bij Uitgeverij Prometheus met de nodige
bombarie het nieuwe boek van Connie Palmen, Lucifer, verscheen de
filosofische roman van Marjolein Februari, die tegelijkertijd en bij de
zelfde uitgever uitkwam, in al dat geweld van die hype aan de aandacht
van het lezerspubliek dreigde voorbij te gaan. Ik heb niets tegen Palmen,
maar alles tegen een hype en zeker als in alle kranten het plot en de
achtergrond al in geuren en kleuren worden uitgemeten en we ook weer
allerlei vilaine opmerkingen over de schrijfster zelf te horen krijgen
die naar mijn mening nergens toe doen. Het is het resultaat dat telt en
dat vind je mooi of niet. Het leek mij dan ook een uitstekend idee De
literaire kring, van de Dr. in de filosofie, Mr. in de rechten en
Drs. in de kunstgeschiedenis Marjolein Februari te lezen en dat is me
uitstekend bevallen.
Van de achterflap:
'Ze hebben natuurlijk nooit gedacht dat één van de kinderen op
een goede dag een boek zou schrijven. En dat alle dingen daardoor zo
veel jaren later opeens weer aan de orde zouden komen. Ze zijn
altijd vastbesloten geweest de vader van Ruth Ackermann te vergeten
en gaandeweg zijn ze ook hun eigen aandeel in de geschiedenis
vergeten. Of misschien niet vergeten, maar het is ze gelukt eromheen
te leven.'
De dertigjarige Teresa Pellikaan woont weer in het dorp waar ze
is opgegroeid. Haar rijke echtgenoot is er lid geworden van de
literaire kring die ooit is opgericht door Teresa’s vader, de nog
steeds zeer aanwezige jurist Randolf Pellikaan.
Op een voorjaarsdag hoort Teresa dat haar vroegere klasgenoot Ruth
Ackermann een internationale bestseller heeft geschreven. Het lijkt
haar een mooi idee als de literaire kring in het dorp dat beroemde
boek gaat lezen, maar iedereen reageert opmerkelijk afwijzend.
Langzamerhand krijgt Teresa te horen wat er in het verleden is
gebeurd rond de familie van de wereldberoemde schrijfster.
Dan wordt bekend dat Ruth Ackermann op uitnodiging van de
boekhandelaar komt spreken in het dorp; zo wordt de literaire kring
wel gedwongen het boek te lezen.
Mijn eerste reactie die ik tijdens het lezen van het boek noteerde
was: 'een caricatuur van de rijke, machthebbende, weldenkende klasse'.
Ik schoot regelmatig in de lach. Februari weet de dialogen zo te
schrijven dat je het intelligente 'gebral', de intonatie hoort die men
meent zich moeten aan te meten, of die misschien wel met de genen
meekomt. De Gooise intelligentia ten top. Uiterst herkenbaar komen
onderwerpen aan bod die ons allemaal aangaan. Er wordt alleen te vaak
over gesproken en beslist door mensen die door hun vocabulaire zaken zo
'diffuus' kunnen presenteren dat het niet echt duidelijk is wat er
eigenlijk gebeurd. Ze zouden in de taal van de man van de straat binnen
de kortst mogelijke keren door de mand vallen. Geweldig gedaan.
De hoofdpersonen zijn stuk voor stuk goed uitgewerkt. Je ziet ze voor
je en je weet wat je aan ze hebt. Teresa heeft kunstgeschiedenis
gestudeerd. Niet dat ze zich er nou zo geweldig voor interesseerde, maar
je moet toch wat. Verder heeft ze besloten dat ze zich helemaal afkeert
van het leven van haar, in de wetenschappelijke wereld beroemde vader de
jurist Randolf Pelikaan, die ook regelmatig op de buis verschijnt om
zijn welwillende mening te geven over de toestanden in de wereld. Zij
leest De Telegraaf, een hele overwinning omdat te durven in haar
omgeving. Ze kan het op een zaterdagmiddag uiterst druk hebben, als een
bepaald kruid voor een specifiek recept voor de maaltijd van haar en
haar man ontbreekt.
Ze is getrouwd met John. Een man die constant en overal met iedereen
in verbinding lijkt te staan om zijn bankiersbaan zo efficiënt mogelijk
uit te voeren. Hij vliegt van hot naar her en is met Teresa getrouwd,
die veel jonger en zijn tweede partner is, vanwege haar charmante,
beheerste uiterlijk. Een verschijning die het overal en bij elke
gelegenheid gewoon goed doet.
Randolf Pelikaan, de oh zo charmante maar arrogante, egoístische, van
zichzelf vervulde jurist die zijn uiterste best doet om te zorgen dat de
'literaire kring' (geen 'leesclub' natuurlijk) het boek van Ruth
Ackerman niet leest. Bang als hij is dat het verhaal van haar vader, een
ex lid van de literaire kring, die doelbewust onzuivere glycerine heeft
doorverkocht waar hoestdrankjes van zijn gemaakt en waardoor 88 kinderen
in Haïti zijn overleden, weer opgerakeld en daarmee de rol van diverse
leden van de kring bekend zal worden. Verder wil hij geen 'amusement'
lezen. Ruth Ackerman heeft van een uiterst serieus onderwerp, haar eigen
verblijf in een psychiatrische kliniek, een komische roman gemaakt.
Randolf's excuus is dat zoiets ver beneden het literaire peil van de
kring is.
Lucius, jarenlange vriend van Randolf, succesvol advocaat en in dit
geval ook een soort advocaat van de duivel. Hij vindt dat het hoog tijd
wordt dat Teresa te weten komt wie welke rol heeft gespeeld. Hij wil
Randolf als vriend niet kwijt en speelt het uiterst voorzichtig en heel
slinks.
Dan is er nog Victor. Een jongen die bij Teresa in de klas zat en die
ze bijna geheel en al vergeten was omdat hij niet tot haar kringen
behoorde. Nu een succesvol journalist met een goede neus voor waar de
zaken mis gaan. Een man met een integere inzet die de dingen graag juist
aan het publiek voorschoteld. Nog altijd vol van stille bewondering voor
de mooie, onbereikbare Teresa.
Echt een goed boek, met een prima plot dat makkelijk wegleest. Waarin
allerlei actuele zaken aan de orde komen en waarbij de kern naar mijn
gevoel ligt in een conversatie tussen Lucius en Randolf:
'Heb je wel eens overwogen', vroeg Lucius, en dit meende hij ook
echt, 'of onze eigen hang naar amusement niet veel gevaarlijker is
voor het land en de wereld? Ik bedoel: gevaarlijker dan de vrij
natuurlijk voorliefde van de jeugd voor kabaal en extase?'
'Huh?' zei Randolf, even van zijn stuk gebracht.
'Ik sprak deze week een Duitse collega over het schandaal bij
Volkswagen in Duitsland, hij speelt een rol in het proces dat daar
over een tijdje gaat beginnen. Let maar op, die rechtszaak draait
straks volledig om amusement. Om een directie die grote stoeten
escortdames heeft laten halen voor de ondernemingsraad; om
bestuurders met liefdesnestjes op kosten van de zaak; om werknemers
die hun plezierreisjes hebben laten betalen door de directie. En
hetzelfde geldt voor onze eigen Nederlandse bouwfraude. Miljoenen
dollars en euro's jaarlijks verbrast in bordelen en voetbalstadions.
Veel diepe ernst zit daar niet bij, en dat zijn toch grotendeels
mannen van onze eigen leeftijd en onze eigen soort, Randolf.'
Op de achterflapt noteert de uitgever dat Marjolein Februari met
De literaire kring de grote Nederlandse roman schreef over de
weldenkende klasse. Laat ik het daar nou mee eens zijn. Een absolute
aanrader dit boek.
Eisjen
april 2007
Prachtig
verslag Eisjen, en mooi dat je Februari's boek
extra onder de aandacht brengt. Het is hier nog niet langs gekomen meen
ik, ik zag het alleen als tip voor Karin om mee naar het ziekenhuis te
nemen.
Ik heb het ook aangeschaft in de boekenweek. Ik lees de columns van
Februari altijd met veel plezier. Ze kan actuele en vaak pijnlijke
dingen met een scherpe pen zeer begrijpelijk neerzetten en aan de kaak
stellen. Daarom was ik ook benieuwd naar haar boek. En wat gebeurt ?
Mijn eega, die niet zo vaak door een boek gegrepen wordt, duikt er
helemaal in en had het gisteren pas uit ;-) Dus gisteravond kon ik er
pas in beginnen, met nog hogere verwachtingen nu...
He,
leuk, ik heb dit net gekregen van een vriend, met als opdracht voorin: "voor
een paar ongemakkelijke avonden"...
Ik snap dat het huidige boek dat ik aan het lezen ben en dat me, tja,
hoe zal ik het zeggen, niet echt wakker houdt, even aan de kant moet
gooien. Ik heb je recensie niet gelezen, anders ben ik bang dat ik al
teveel gelezen heb, maar laat je zsm weten of ik het met je eens ben (niet
dat ik daaraan twijfel, mind you :-) )
Jammer
genoeg vond ik het boek niets. Februari probeert haar columnstijl tot
een roman uit te trekken en daar is het dan te dun voor. De personages
zijn vlakkerdanvlak, maar lopen wel te pas en te onpas prachtige
volzinnen over literaire (meester)werken uit te kramen. Zelfs het
bimbootje dat eigenlijk nergens voor warmloopt (behalve dan voor het
nieuwste model zonnebril), kent ineens haar klassiekers. Bijzonder
ergerniswekkend. Het kostte me opvallend veel tijd en moeite om me door
dit boek heen te worstelen.
Nee, laat Februari haar scherpe stijl maar vooral in haar columns naar
voren komen. Daar lukt het haar om me mee te krijgen.
Daar
kan ik het mee eens zijn. Wat mij stoorde aan het boek waren ook die
overdreven intelligente erudiete personages. Bijvoorbeeld een
taxichauffeur die ineens allerlei zweverige dingen begint te vertellen.
Jammer genoeg heb ik ook niet het gevoel dat Februari het sarcastisch of
ironisch bedoelt maar dat dit echt haar voorstelling van de wereld is.
Ik heb het alleen fragmentarisch kunnen lezen.
Jammer
dat het je tegen viel.
> voor. De personages zijn vlakkerdanvlak, maar
lopen wel te pas en te> onpas prachtige volzinnen over literaire (meester)werken
uit te > kramen.
Maar is dat nou juist niet wat ze neer wil zetten. Mensen met een goede
opleiding waardoor ze die prachtige volzinnen uit kunnen kramen, laten
zich verleiden tot het oppervlakkige 'Gooise' leven waarin het alleen
maar gaat om de schijn van het openbare zijn. Het op tv verschijnen en
in interviews genoemd worden.....
>Zelfs het bimbootje dat eigenlijk nergens voor
warmloopt
> (behalve dan voor het nieuwste model zonnebril), kent ineens haar >
klassiekers.
Daar had ze ook de opleiding naar. Ze ergerde mij ook matenloos, want
dacht telkens "wordt wakker, doe iets met die bagage die je hebt".....
Juist die tegenstelling tussen kennis en weinig diepgang in het
dagelijkse leven vond ik intrigerend neergezet. Waarom is het niet het
plezier van die kennis en wat je er mee kunt die telt, maar telt voor de
hoofdpersonen alleen de glamour? Vreselijke mensen!!! Goed getypeerd (vond
ik)...... :-)