Willem Wilmink


O, Reestraat, mooiste straat van Amsterdam!
Ik was zo blij dat ik er wonen kwam.
De grachtengordel was nog niet zo sjiek,
mijn maandhuur was er tweeënzestig piek
voor driehoog-achter, waar ik 't carillon
van de oude Wester gratis horen kon.
Je was het straatje uit eer je het wist
toch waren daar een slager, een drogist,
groenteboer, melkboer, kapper, kruidenier
bakker, slijter, goedkope juwelier
die tevens poppendokter was, en dan
een fietsenstalling, een sigarenman.
Kantoorboekhandel met postzegels voor
slechts een cent duurder dan het postkantoor,
een brandschoon koffiehuisje op de hoek,
waar 't meest uit bouwvakkers bestaand bezoek
de meegebrachte eetwaar nuttigen mocht
en daarbij dan een kopje koffie kocht.
Net op dat hoekje Reestraat-Prinsengracht
heeft Kees op Rosa Overbeek gewacht
en daar, daar kuste zij hem, twee, drie keer.
Wie dat leest, zal ontroerd zijn, telkens weer.
Achter mijn kamer was een klein balkon,
daar speelde ik bij mooi weer accordeon,
uitkijkend op een blinde pakhuismuur
en aangehoord door hier en daar een buur.
Soms kwam er een wanhopige vriendin,
diep in de nacht, en dook mijn bed maar in,
wilde geen seks, wilde klein zijn en sprookjes horen,
want kleine potjes hebben grote oren.

 

Gedeeltelijk uit de bundel "In het voorbijgaan" van Kees Fens (t/m een sigarenman), Atheneum-Polak & van Gennep (2007). De rest van het gedicht op het net bij allesoverstraatnamen.nl

Waarom dit gedicht voor Woensdag Gedichtdag? Ten eerste heel simpel; het is zo overzichtelijk. En daarmee bedoel ik dat het leven zo overzichtelijk lijkt. Je kunt alles wat je nodig lijkt te hebben in één straat vinden. Je hele leven kan er in afspelen. Tot mijn 18e heb ik in zo'n straat gewoond. Iedereen in de winkels kende je er en iedereen kende jou en ik kan me niet herinneren dat ik ooit beroerd geholpen ben. Met "Kees en Rosa" bedoelt Wilmink overigens Kees de Jongen van Theo Thijssen. Daarmee komt de romantiek ook om de hoek. Alles kan gebeuren in zo'n straat. Nogmaals, zo heerlijk overzichtelijk en daarmee zo fijn rustgevend. Een gedicht om, wat mij betreft,  bij weg te dromen in een overzichtelijke wereld.

Tweede reden is dat ik bij jullie ook nog even de opnieuw uitgegeven bundel van Kees Fens "In het voorbijgaan" onder de aandacht wil brengen. Gisteren zij ik nog tegen iemand; "met deze bundel is het eigenlijk net zoals met het Bijbelsdagboek van mijn oma". Mijn grootmoeder las dat altijd voor het slapengaan. Ze sliep dan in mijn herinnering en gevoel helemaal tevreden en rustig in. Voor haar was het daarmee allemaal overzichtelijk geworden. De bijbel gaf elke dag weer het antwoord. Bij mij ligt deze essay bundel van Fens al een tijd naast bed. Elke avond een stukje Fens. Hij geeft mij ook rust,  want elke avond weer weet hij me te wijzen op mooie dingen. Dingen die je in een kort essay rustig op een rijtje kunt zetten. Bijvoorbeeld dit gedicht van Wilmink, waarbij hij overigens deze grandioze zin schrijft:

Ik loop door het straatje. Je bent er in anderhalve minuut door. Het moet Wilmink genoegen doen dat er nu een kunstgalerie is, al wordt er geen werk geëxposeerd waarbij je accordeon kunt spelen, zoals hij zo graag deed: het sentiment uittrekken en weer terug duwen.

En dan bedoel ik met "grandioos" dat laatste. "Het sentiment uittrekken en weer terug duwen". Die woordspeling met de accordeon..... Dat doet Fens ook in elke essay. Hij kan elk onderwerp op zijn sentiment geweldig uittrekken, zodat je - als het bijvoorbeeld om een villa in Italië gaat die hij bezoekt -  de hitte voelt zinderen en - in dit geval - de afwezigheid van de mensen letterlijk voelt;

De hitte staat stijf rechtop in de lange, smalle Romeinse straat die de Corso heet. De huizen houden zich roerloos zoals ze dat in de zomer al eeuwen doen.

Hij bezoekt dan Villa Doria Pamfili, nog altijd door de adelijke familie Doria bewoont. Je kunt de Villa en de uitgebreide privé kunstcollectie bewonderen. Fens weet voor alles bijzondere uitdrukkingen te vinden die me gelukkig maken. Rust geven. Het nut in doen zien van het bewonderen van het kleine en het grote. Neem nou deze zin:

De intiemste plek is de huiskapel, een bijouteriedoosje voor God.

Als ik zoiets gelezen heb, sla ik, net als mijn oma met haar bijbeldagboek, de bundel dicht en lig na te genieten en val rustig in slaap sudderend op de woorden 'een bijouterie doosje voor God', hoe bedenk je het? Zo naar de dingen kunnen kijken. Het sentiment uit kunnen trekken en weer terugduwen in een overzichtelijk essay. Heerlijk.

Maar goed, dit is dus misschien wel misbruik maken van woensdag gedichtdag door een boek en een gedicht naar voren te willen brengen. Wat kunnen jullie trouwens met dit gedicht? Die Reestraat? Hebben jullie ook zo'n straat in jullie herinnering waar alles gebeurde en het leven goed en overzichtelijk was/is?  Is het dan niet mooi als je het zo zou kunnen verwoorden, het sentiment uittrekken en terugduwen in een gedicht? Jaloers ben ik op mensen die dat kunnen, maar reuze blij dat ze er zijn. Of vinden jullie dit misschien sentimentele prietpraat?

Eisjen
april 2007

 

 

Wat een mooi gedicht en nee geen sentimentele prietpraat.
Misschien de geborgenheid van jeugdig onbevangenheid en het stukje van
jouw jeugd, dat je erin terug vindt??

Ik denk dat ieder in zijn jeugd wel zo een straat heeft gehad, althans ik
hoop het voor een ieder.

Zo kan ik troost putten uit de liederenbundel van Joh. de Heer, omdat ik
als kind met mijn moeder daar liedjes uit zong.

Wilmink schrijft altijd prachtige gedichten, en deze is wel heel speciaal,
omdat Kees en Rosa er in voorkomen. Later kwam Ischa Meijer (ook alweer
dood) er wonen. De broodjeszaak op de hoek, die zo vaak in zijn columns
voorkwam, is er nog steeds. Verder is de ouderwetse straat uit Wilminks
tijd veranderd in een straat van gespecialiseerde winkels. De melkboer is
veranderd in een peperdure zaak, waar kazen van over de gehele wereld
worden verkocht- om maar iets te noemen;-)

Ik vind het een heel leuk gedicht. Niet zozeer mooi, maar wel een glimlach
ontlokkend. Vooral om de poppendokter die zo onverwacht opduikt tussen de
groenteman en de melkboer moest ik glimlachen. Inderdaad nostalgie kun je
hebben over straten waar je vroeger hebt gewoond en ontroerd raken. Toch
vind ik het ook wel eens een beetje een desillusie om in die straten later
weer terug te komen; het is nooit helemaal zoals je het je herinnert.
Toevallig was vandaag de column van Martin Bril in de Volkskrant gewijd
aan een dergelijke ervaring met de Waterweg in De Bilt waar hij leerde
lopen, heel raak beschreven vond ik, ook haast poëtisch van sfeer, maar
een beetje melancholiek. Misschien doe je er verstandiger aan om (zoals
Wilmink) je herinneringen in dichtvorm vast te leggen, dan om ze te gaan
toetsen aan de realiteit van nu; allicht is de Reestraat nu ook niet meer
de mooiste straat van Amsterdam.


> Hebben
> jullie ook zo'n straat in jullie herinnering waar alles gebeurde en het
> leven goed en overzichtelijk was/is? Is het dan niet mooi als je het zo
> zou kunnen verwoorden, het sentiment uittrekken en terugduwen in een
> gedicht? Jaloers ben ik op mensen die dat kunnen, maar reuze blij dat ze
> er zijn. Of vinden jullie dit misschien sentimentele prietpraat?

Neen, sentimentele prietpraat vind ik dit zeker niet, integendeel
wat een heerlijk simpel en eenvoudig gedicht om bij weg te dromen.
Hoe zou het toch komen dat sentimentele nostalgie zo heerlijk
eenvoudig is en warm aanvoelt, waarschijnlijk omdat toen voor ons
kinderen de wereld zo klein en overzichtelijk was, zoals je zelf al
zegt.
Toen ik 4 jaar oud was woonden wij in Birdaad ( een klein dorpje aan
de Dokkummer E) in Friesland, in mijn gedachten woonden wij in een
heel groot huis en stond er een hele grote boom in de tuin, die in
het voorjaar prachtige bloesem droeg.
Wat een teleurstelling was dat toen ik 40 jaar later terugkwam en
ontdekte dat het helemaal niet zo'n groot huis was en dat de boom en
de tuin ook niet zo groot waren als ik altijd gedacht had.
Maar ik koester die kinderdromen en voel me gelukkig als ik eraan
terugdenk hoe ik als kind onder de boom met bloesem speelde.
Mooi gezegd, dat uittrekken van het sentiment, laten we dat vooral
blijven doen.
En om jaloers op te worden als je het zo kunt terugduwen in een gedicht
en.......... wat ik nu zo mooi vind, is dat dit soort gedichten je eigen
jeugdherinneringen naar boven halen. Zie je wel, ik word ook al
sentimenteel.
 

 

 

Dossier Willem Wilmink
(1936 - 2003)
Koninklijke Bibliotheek

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Boekgrrl Trude over Kees de Jongen

 

 

Kees Fens

Over dit boek
Sinds het prille begin van deze eeuw staan ze in de Volkskrant, de kleine essays die Kees Fens het kopje 'In het voorbijgaan' meegaf; in tegenstelling tot zijn andere artikelen gaan ze niet over een specifiek boek, maar over iets wat Fens heeft meegemaakt, meestal onlangs, en dan natuurlijk wel in het licht van het leven daarvoor, waar ook het lezen van zeer vele boeken toe hoort. Een ontmoeting, een tentoonstelling, een reis, een concert- Fens is in staat om het in zo'n verband te plaatsen dat het ons, die er niet bij zijn geweest, aangaat. Luchtige causerieën zijn het niet, zware filosofieën nog minder; de blik die in het voorbijgaan het essentiële opmerkt, is eigen aan Kees Fens.

ISBN: 978 90 253 1383 8
Aantal pagina's: 208 bladzijden
Uitvoering: Paperback
Atheneum-Polak & van Gennep

 

 

 

 

The Casino in G. Vasi's etching, c 1740, shows the giardino segreto of the lower terrace, ordinarily visible only from the casino and the upper terraces; orange trees in pots punctuate its balustrades. Vasi merely indicates the patterned beds on the lowest level, later swept away by the familar extensive landscape.
Villa Doria Pamfili

 

 

 

 

 

Woensdag Gedichtdag

 

 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 25/04/07  Eisjen