Ik wil graag van Oek de Jong - Pier en oceaan nomineren. Een lijvig werk dat uit twee boekdelen bestaat en ik ben zelf bijna aan het einde van dat tweede boekdeel. Er kan ook besloten worden om alleen het eerste deel te lezen. Degene die gegrepen wordt door het verhaal, en dat zal zeker gebeuren, begint uit zichzelf ook aan het tweede deel ;-)

Het eerste deel van dit tweeluik is opgedeeld in 3 delen en beslaat de periode 1952 - 1964.

Deel 1 beschrijft de start van het leven samen van de Fries Lieuwe Roorda en de Amsterdamse Dina Houttuyn. De start is een 'moetje', want Dina is zwanger en het stel woont voor de duur van Lieuwe's diensttijd bij een hospita in Breda. Dina zal de rest van haar leven last hebben van het gevoel vast te zitten, onvrij te zijn en ze snakt er soms naar om haar vleugels uit te kunnen slaan, wat bij vlagen z'n weerslag heeft op Lieuwe en haar gezin.

In deel 2 woont het gezin in Friesland, in het vestingstadje Dokkum. Lieuwe is hier leraar en beiaardier. Het gezin is uitgebreid met een broertje en een zusje. Een nieuw zusje zal overlijden.

In deel 3 woont het gezin in Zeeland, Goes, waar Lieuwe is aangesteld als rector van het lyceum. In alles, op éen ding na, het tegenovergestelde van Dokkum in Friesland, van de polder naar de delta, van de sloten naar het strand van de polsstok naar de schommel in hun achtertuin (bezigheden die Abel met gelijke overgave en passie uitvoert), van de ene streektaal naar de andere. Wat hetzelfde blijft is de beklemmende god van het protestantisme. Deze verhuizing gaat Abel niet in de kouwe kleren zitten; vooral het verlies van zijn Friese vriend Gjalt is een traumatische ervaring.

De stijl van De Jong is precies en uitgewogen, daar houd ik van. Prachtige taal. Er is ook voor mij herkenning vanwege de sfeer van de jaren vijftig en zestig die De Jong heel beeldend voor het voetlicht brengt. En er wordt weinig uitgelegd, veel gesuggereerd. Het enige dat me stoorde was, soms, de herhaling van iets dat al even tevoren gezegd of gezien was. Maar daar staat teveel moois tegenover en in het tweede deel komt het volgens mij niet eens meer voor.

Ik noteer nog een paar mooie voorbeelden van het taalgebruik en het gedetailleerde observeren van De Jong, dat meteen een beeld oproept:

• Ritmisch flitsten de staande en gekruiste balken voorbij, ritmisch gleden hun schaduwen door de coupé.
• Ze hoorde zandkorrels tikken tegen een krant die zich om een paaltje had gevouwen.
• Hij zag het gekrioel van mensen op het strand, de vuurtoren, de zee als een stuk gekreukt zilverpapier.
• Ze was gevonden op een strand van Bretagne. Gewikkeld in de lange wieren van de oceaan, stond erbij.
• Leren zwemmen maakte een nog dieper indruk op hem dan leren lezen. Opeens kon hij zich bewegen in een ander element.

Ziezo, dit is mijn bijdrage aan de leeskeuzemogelijkheden en als ik jullie was zou ik 'm kiezen. 

Bernique