Vergeet je niet te leven
dacht ik laatst
de tijd hield stil
een adempauze even
en als je nu eens zonder haast
buiten de tijd om wil
slagbomen neergelaten
dolgedraaide wijzerplaten
onder je door of langs je heen
ze laat voor wat ze zijn en dan
meer lucht en ogen van
het goede aardse zien
een beetje ruimte worden en misschien
iets meer gericht alleen
Kees Hermis
Dit gedicht kreeg ik kort geleden onder ogen. Na een periode, om precies
te zijn deze hele langdurende winter, waarin ik heel druk was. Ik kreeg
het als een raamposter van een vriendin, ik las het staande, ik ging
zitten en las het nog een keer. Plotseling was ik
zonder haast. Ik kies het gedicht niet alleen vanwege het feitelijk
juiste gedicht voor de juiste persoon op het juiste moment, dat óók,
maar vooral vanwege het niet aanwijsbare dat zo prachtig laveert tussen
alle fysieke "obstakels" door: adempauze, buiten de tijd, onder je door,
meer lucht en ogen, ruimte, tot het mooiste "iets meer gericht alleen".
Kees
Hermis (pseudoniem van Cornelis Hendrik Herman Wisse) werd geboren in
Hulst, in 1941. Hij debuteerde in 1977 met de dichtbundel "Vrijgesproken".
Hij woont en werkt in Oisterwijk, is ook beeldhouwer in houtsculpturen.
Speurend via Google kom ik tot de constatering dat Hermis veel reist en
dat die reizen een belangrijke inspiratiebron vormen. Ook dat hij
regelmatig publiceert in literaire tijdschriften en bloemlezingen, en
actief is op poëziemanifestaties, en allerlei andere literaire
activiteiten. In 2003 had hij al 15 dichtbundels op z'n naam staan. Ik
had nog nooit van hem gehoord, en in de enkele standaard bloemlezingen
die ik op de plank heb staan staat hij niet opgenomen! Uit een interview
door Reg ten Zijthoff haal ik nog het volgende, betreffende
Hermis' poëzie: Zijthoff heeft het over "Stuiflicht", een bloemlezing
van 25 jaar poëzie, verschenen in 2003, en zegt:
" Kees Hermis beweegt zich in de poëzie als reiziger naar en reflector
van de realiteit zoals hij die ziet in wat hij "binnen en buitenwereld"
noemt."
Daarmee bedoelt hij dat Hermis kan beginnen met een zuivere waarneming
en eindigen met de toetsing van die waarneming aan naar binnen gekeerde
"zaken", als liefde,
heimwee, verlangen, verlies etc. Nou moet ik zeggen dat dit mij niet
iets specifieks lijkt van Hermis. In mijn opinie laten veel dichters op
deze manier iets zien, ik dacht dat het zelfs de kern is van poëzie: van
een specifieke waarneming meanderen naar iets hogers, diepers, iets
algemeners, iets dat van alle tijden is, van alle mensen. Hoe zeg je dat
toch? Kan een van onze dichteressen hier iets meer over zeggen? Verderop
zegt Zijthoff nog:
"Daarbij denkt hij voortdurend na over dat wat het dichterschap beweegt.
Hoe woorden en taal ontstaan en groeien. Niet op de aforistische wijze
van veel dichters die zo nu en dan formuleren "wat poëzie is" en met
smakelijke metaforen een "ars poetica" neerzetten, maar als onderdeel
van de totale motoriek van het schrijfproces."
Hierin zie ik wel iets specifieks van Kees Hermis: juist deze manier van
uitdrukken.
Of ik het nou juist zie of niet, de manier waarop Hermis haast, en
afwezigheid van haast beschouwt en verwoordt, vind ik heel erg mooi.
Zo ook het hierna volgende gedicht van zijn hand, dat ik geef als extra,
puur om meer te delen van moois:
Bij nader inzien
Je denkt een vogel te zien,
het geluidloos voorbijwaaien
van een donkere vlek, een
vage, gevleugelde omtrek
maar het is langzame lucht,
het trage bewegen van einder
naar einder, het onophoudelijk
stromen van iets dat zich als
lucht beweegt.
In dit voorbijgaan woon je,
had je iets willen vragen, iets
willen schrijven, vastleggen
een woord harder dan tijd,
totdat ie ziet de dagen dat
je leefde, liefhad, losliet zonder
te blijven, dat jij het bent,
die vogel - toen en vandaag,
gevlogen.
Groeten,
Bernique, die het weinige van een en ander gevonden heeft op
Cultureel Brabant.
Hé,
mooie keus Bernique! Niet in de laatste plaats omdat ''vergeet je niet
te leven'' een goede opmerking voor me is op het juiste moment, maar
zeker ook door de schrijfkunst. ''Een beetje ruimte worden'', ''langzame
lucht'', fraai.
Zo'n
gedicht om even diep bij in en uit te ademen. Mooi hoor.
Dit gedicht doet me denken aan een liedje van Acda en de Munnik waar ik
altijd weer helemaal relaxed van wordt. Het is gaat ook een beetje over
hetzelfde thema, alleen is hier de ik-figuur duidelijk niet vergeten te
leven.
*************************************
De Beatles en de buren
Hee hallo
Kijk me eens het gras zien groeien
En iedereen maar denken da'k niks doe
Maar niets minder waar
Want al ben ik dan niet klaar
Ik ben de wedstrijd met de Beatles en de buren moe
Hee hallo
Kijk me eens de wolken breken
Liggend op m'n rug hier in het gras
Verslagen, maar preciezer:
De gelukkige verliezer
Van wat de wedstrijd met de Beatles en de buren was
Alles moet aparter dan apart
Alles moet bijzonder en dat maakt dat alles dan weer moet
Alles moet unieker dan uniek
Alles moet bijzonderder dan alles wat allang bijzonder was
Wat de Beatles en de buren was
Lalalala
En voor de rest moet je bij de Beatles en de buren zijn
*****************************************
Dit liedje is balsem op mijn ziel als mijn hoofd weer denkt dat ik van
alles te doen, te bewijzen en de bereiken heb. Het deuntje is ook zo
heerlijk. Ze speelden het laatst in een overvolle V&D en ik liep
helemaal happy de winkel door met een stompzinnige grijns op mijn
gezicht en natuurlijk zacht meezingend :-) Het mooiste stukje vind ik "Verslagen
maar preciezer: de gelukkige verliezer". Het doet me weer inzien dat ik
helemaal niet mee wil doen met al die onzin over prestaties en succes.
Echt succes zit in het genieten van het leven, niet in het overtroeven.
Mooi.
Boekgrrl, studerend voor levensgenieter en nog veel te leren
van
het idee van Beatles spelende buren word ik alles behalve
'relaxed'!! Aaagghhh!! Hier ga ik nare dromen van krijgen...
Bokgrrl, die verder gaat huiveren bij de gedachte dat ze dan Sir Paul
McC's verschrikkelijk 'Mull of Kintyre' achteraan zouden spelen... of
Oasis...
LOL!
Dit lijkt mij ook niks! Maar.... De buren spelen in dit liedje ook geen
Beatles hoor! Het gaat er natuurlijk om dat de band Acda en de Munnik
niet wilt wedijveren als muziekmakers met de Beatles en als 'gewone
mensen' niet wil wedijveren met de buren. Snappie?
Ja,
wat een mooi lied, Caatje! Ga ik beslist eens beluisteren, mijn zoon is
fan van deze groep, dus hij zal het wel hebben. Ik vermoed, nee, ik weet
wel zeker, dat er op dit thema heel veel is gedicht c.q. gecomponeerd.
Misschien is er wel een boek van samen te stellen! Zou mooi zijn om de
manieren van verwoorden te vergelijken.
Bernique
Het
tweede gedicht spreekt me meer aan dan het eerste, ik denk om het
ongrijpbaar 'vluchtige' van het leven, dat de dichter in het beeld van
de vogel 'verdicht' heeft. Ook dat geestige erin, zoals een woord harder
dan tijd: een woord dat de tand des tijds kan doorstaan. Iets wat blijft
bestaan als jij er al niet meer bent. Het eerste is meer een levensles.
Minder verrassend. Je hebt heel goed je eigen idee over het gedicht
weergegeven. Dank je voor de kennismaking met Kees Hermis.
Nog
altijd een mooi gedicht, dit 'Vergeet je niet te leven'. Ook ik kreeg
het ooit als raamgedicht en het hangt al tegen het raam naast onze
voordeur. Mensen die voor de eerste keer komen staan soms eerst een tijd
stil om het gedicht te lezen, voordat ze aanbellen - door de pakkende
eerste zin en de intrigerende beelden erna, blijf je als vanzelf even
stilstaan. Behalve dit had ik nooit iets gelezen van Kees Hermis. Maar
na jouw 'toegift' ga ik dat zeker doen!
Wat
een idee, naast de voordeur. Ik ben nog op zoek naar een plek. Maar het
wordt waarschijnlijk toch het raam waar ik door kijk, achter mijn
bureau.
Bernique
Grin,
na alle lof van andere grrls mag ik vast wel even zeggen dat ik dit
soort verheerlijking van verstilling altijd vreselijk vindt...
'Vergeet niet te leven' is voor mij juist niet de verstilling, het
innerlijke van je _ik_ opzoeken, loslaten en je afzonderen van de wereld
met al zijn drukte zoals de dichter hier lijkt te propageren. Dat dit
voor de dichter werkt is prima hoor, maar voor mij? Nee, voor mij is
leven bewust openstaan voor de buitenwereld: met alle drukte en gedoe en
indrukken en al. Ook dan hoef je je trouwens niet door al het gedoe te
_laten_ leven, je leeft echt zelf. Al kan ook je willen laten leven weer
een keus zijn. Al typend kom ik er ineens achter wat me stoort: het
presenteren van een persoonlijke keus als ware die keus de enige Juiste
Mogelijkheid voor een Goed Leven :-P
Kennelijk ben ik niet de juiste persoon, of is het niet het juiste
moment? Zoals het bij Bernique binnenkwam en het voor haar het 'juiste
gedicht voor de juiste persoon op het juiste moment' was.
Overigens kan ik het gedicht, de gebruikte beelden dan, wel waarderen.
Die bezitten net zo'n ijlheid als het loslaten van het aardse dat wordt
gezegd. Maar dat komt pas bij tweede lezing. De eerste lezing geeft mij
een gevoel van jakkes :-)
alsof
ik mezelf 20 jaar geleden hoor. Hier spreekt de jeugd! Bedenk me nou op
eens dat wat mij zo aanspreekt, dat een ander ook die behoefte heeft en
het zichzelf ook gunt om er even rustig bij te gaan zitten. En als je
ziet dat een ander dat mag, dan heb ik ook zoiets van "dus zo slecht is
het ook niet om al die drukte niet meer constant te willen, je mag er
bij gaan zitten, je hoeft niet telkens met je talenten te woekeren". Die
Calvinistische opvoeding zit er toch zo vreselijk in en dit gedicht
geeft meer toe aan de bourgondische brabantse gevoelens die ook zo
heerlijk bij die 'poosplaatsen' passen.
LOL,
dus over 20 jaar verlang ik naar verstilling?
Vast!
:-)
En dan hoop ik je weer te spreken. Nog steeds als boekgrrl. 75 ben ik
dan en jij?
Pas
56. Ach joh, wie weet is zoiets als Internet dan wel hopeloos verouderd,
wie weet wat voor communicatie een grrl dan tot haar beschikking heeft!
Maar
dan kun je toch nog wel boekgrrl zijn?!....
Zie je wel dat je nog maar een jonkie bent.............
LOL!
Ja, stel je voor dat voor iedereen dezelfde herkenning moet gelden!
Juist leuk, deze tegenhanger van je. Maar ik vermoed dat, wat
Eisjen ook al suggereerde, het best eens zou kunnen samenhangen met
leeftijd. Hoewel, als ik terugdenk herinner ik me duidelijk dat als ik
actief mee zwom in de vaart van alledag, wat ik natuurlijk net zo goed
gedaan heb, en soms nog moet, ik dat ervoer als voor mij tegennatuurlijk.
Het was nooit een staat van zijn die mijn voorkeur had. Ik denk dat het
heel gelukkig is, dat ieder mens de voor hem/ haar enig juiste
mogelijkheid voor een goed leven kan kiezen. Betrokken op dit onderwerp
dan. Toch?
Bernique
Het
eerste gedicht is in sonnetvorm, leest lekker weg. mooi . Vergeet niet
te leven...
Twee zinvolle gedichten van Kees Hermis, met mooie zinnen, de
alliteratie in de gedichten vallen "onopvallend op" zoals voorbij waaien,
vlek, vage, gevleugelde omtrek, langzame lucht en dan ook zo mooi je
leefde, liefhad, losliet ( zo veelzeggend in drie woorden) de vogel -
toen en vandaag gevlogen..
