Tot de doden
Wij kunnen u niet meer bereiken,
wij komen een zintuig tekort,
wij leggen ons neer bij de feiten
dat gij minder en minder wordt.
De enkele keer dat ge
in dromen ons nog verschijnt,
wordt gij al ijler en ijler
tot ge voor altijd verdwijnt.
Straten houden uw namen
voor heden en morgen in stand,
maar onze kinderen brengen
ze niet meer met u in verband.
Het land ligt nog net als toen het toen lag
van polder tot polder te kijk;
de mensen die erin wonen
blijven zichzelve gelijk.
Maar éénmaal per jaar is de stilte
tot de hemel toe van u vervuld
en belijden wij zonder woorden
onze dankbaarheid, onze schuld.
Uit: Nederland
Ed. Hoornik
Eduard Jozef Antonie Marie Hoornik
Geboren te 's Gravenhage 9 maart 1910 en overleden 1 maart 1970.
Nederlands dichter en prozaïst, behoorde tot de zgn. Amsterdamse School.
Een beetje verlaat maar toch. Op 4 mei hadden we vrienden te eten. Het
was
gezellig, er werd gelachen en gekletst en het eten was overheerlijk. Tot
een
van hen om 8 uur zei: "zullen we even stil zijn". Vrienden zijn stuk
voor
stuk nog geen 35, hebben van Nederland in oorlog geen weet, maar het was
wel
indrukwekkend. Ik moest denken aan dit gedicht van Hoornik. De bundel
waarin
dit gedicht staat kwam uit in 1955. Had hij maar geweten dat mensen meer
dan
50 jaar later nog eerbiedig stil zouden zijn.
anne
8 mei 2008
bedankt anne, voor een mooi gedicht.
ik vind de herdenking op de Dam op 4 mei altijd heel indrukwekkend.
Ik was er al in 1945, was toen 7 jaar oud, en was in Australië. Wij
waren gevlucht voor de Japanners. Mijn oorlog, die een 'verwende'
oorlog was, eindigde op 14 augustus 1945 met het gooien van de eerste
atoombom op Hirosjima en de capitulatie van Japan.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Enola_Gay
> Een beetje verlaat maar toch. Op 4 mei hadden we
vrienden te eten.
> Het was
> gezellig, er werd gelachen en gekletst en het eten was
> overheerlijk. Tot een
> van hen om 8 uur zei: "zullen we even stil zijn". Vrienden zijn
> stuk voor
> stuk nog geen 35, hebben van Nederland in oorlog geen weet, maar
> het was wel
> indrukwekkend.
Ik vind het altijd mooi om te lezen dat deze traditie voortgezet
wordt.
> Ik moest denken aan dit gedicht van Hoornik. De
bundel waarin
> dit gedicht staat kwam uit in 1955. Had hij maar geweten dat mensen
> meer dan
> 50 jaar later nog eerbiedig stil zouden zijn.
Ik denk dat Hoornik dat wel geweten heeft.
Hebben jullie trouwens dat mooie gedicht van Bahar Azizi nog gezien/
gehoord?
http://www.4en5mei.nl/content/145045
Mooi Anne.
Tijdens het (her)lezen viel me een aantal dingen op.
Eerst dacht dat het over 'de doden' in het algemeen ging,
maar ineens, in de laatste strofe, wordt het duidelijk dat
het om oorlogsdoden gaat.
Hoornik weet goed het steeds verder vervagen van hen die
dood zijn te verwoorden: eerst is er geen 'echt' contact
meer, dan stoppen ook de dromen en tot slot is er slechts
een naam over die verder geen relatie meer heeft met de
persoon die ooit achter die naam zat (voor hen die met een
straatnaambordje geëerd zijn tenminste).
Wat zou voor Hoornik de reden zijn om 'gij' te gebruiken,
ipv u/jij? Hij is geboren in Den Haag, daar behoort 'gij'
niet tot de standaard-aanspreekvorm, en vast ook niet in de
jaren '50.
Hoewel ik het een mooi gedicht vind, en hoewel ik een
fanatiek 4-mei-gedenkster ben, vind ik dit gedicht wel erg
gedateerd. Zo krijg ik de kriebels als me hier
voorgeschreven wordt wat ik zou moeten voelen op 4 mei: ik
voel dan dankbaarheid noch schuld. Nee, natuurlijk niet,
want voor mij speelt WOII in de gedachten dan geen rol, dus
dankbaarheid jegens 'hen die het leven lieten voor mijn
vrijheid' (zoals vaak gezegd wordt) is voor mij (geboren
1969) niet im frage. Schuld evenmin. Waarom zou ik mij
schuldig (moeten) voelen?
Voor mij is de 4-mei-herdenking ook niet gericht op WOII
maar op doden in hedendaagse oorlogen overal ter wereld.
Daarover voel ik dan boosheid en verdriet. Boosheid dat wij
mensen oorlogen ontketenen waarbij willens en wetens mensen
gedood worden, en als dat ook nog eens burgerslachtoffers
zijn word ik witheet. Vervolgens slaat het verdriet toe: al
die levens die verloren gaan. Wat een verspilling!
>ik vind de herdenking op de Dam op 4 mei altijd
heel
>indrukwekkend.
Ik heb juist een hekel aan de Dam, veel te veel bobo's en
militair vertoon. Doe mij maar de Waalsdorpervlakte. Dan kan
ik 'alleen' zijn met mijn gedachten.
Ieder zijn/haar meug...
> Ik heb juist een hekel aan de Dam, veel te veel
bobo's en
> militair vertoon. Doe mij maar de Waalsdorpervlakte. Dan kan
> ik 'alleen' zijn met mijn gedachten.
ik vind de waalsdorpervlakte ook mooier
mijn schoonouders woonden in de oorlog in scheveningen , hun
oorlogsverhalen speelden daar.
en later woonden mijn ouders daar ook. ik heb nog steeds iets met den
haag
(den haag met je lege paleizen ...)
http://lirama.net/song/43962
paul van vliet was een jaargenoot van ex. ik heb hem nog met een kaal
hoofd op het semperbal horen zingen, die paul van vliet. (het wordt
nu wel errug 'oma vertelt' ;-)
met de Dam heb ik alleen maar tv beelden
en, sja, militair vertoon is een bijkomend kwaad bij oorlogen. ;-/
maar ik wou jullie attenderen op Bahar Azizi.
(ik heb net een kapster die uit Afghanistan komt. en 'onze jongens (v/
m) zitten daar nu, vandaar)
dus we zijn het eens kwa herdenkingsbeleving. ;-)
Ook ik vind de herdenking op de Waalsdorpervlakte veel indrukwekkender
dan dat massale gedoe in Amsterdam. Ondanks dat we jaren in Den Haag
gewoond hebben, ben ik er nog nooit geweest, en heb altijd nog het
plan als we weer eens in Nederland zijn, om daar naar toe te gaan.
Het gedicht van Hoornik maakt op mij toch veel indruk. Eerst "stoor"
je je een beetje aan de gij-taal, maar het eind maakt dat weer goed,
dat wil zeggen brengt je weer bij de les.
naar aanleiding van dit gedicht en jullie herdenkingsplekken:
Wij waren dit jaar in Italië, in een goed gevuld, tamelijk chique
restaurant. De jongste, 12 jaar, riep al dagen dat hij wel wilde
herdenken.
Ik had geprobeerd om hem te verleiden dit om 7 uur voor de tent te doen,
maar daar wilde hij niets van weten. En dus zaten wij boven de lasagne
en de
forel stil. Prompt kreeg hij zelf de slappe lach.
In de talloze kerken die we bezochten wilde hij ook elke keer een
kaarsje
branden. Die elektrische (voor 1 euro kun je een knopje omzetten) stond
ik
niet toe, maar de echte, van was, die staken we gezamenlijk aan.
"Voor hen die onterecht zijn gestorven" was deze vakantie zijn mantra.
Na drie keer vroeg ik toch maar een keer voorzichtig wie er dan terecht
gestorven was. "Hitler!"
> Hebben jullie trouwens dat mooie gedicht van
Bahar Azizi nog gezien/
> gehoord?
>
>
http://www.4en5mei.nl/content/145045
Heel prachtig Elma, bedankt.
Van '36, de oudste hier? De herdenking sla ik nooit over, ik ga of in
het
echt hier in het dorp, met brugklassers die doodernstig of met slappe
lach
van de zenuwen hun bloem in elkaar drukken bij het monument voor Tante
Riek,
of ik zit voor de tv. Het eerste vind ik aangrijpender dan het tweede.
Hoornik heeft het in 1955 treffend over WO 2. Wat hij bedoelde, is voor
mij
hier in het dorp duidelijker voelbaar dan via het scherm. Met schuld en
al.
De vraag wat zou jij gedaan hebben, dringt zich dan dwingend op.
Dat plechtige 'gij' als aanspreektitel vind ik wel mooi, jullie is te
amicaal en met u als aanspreektitel zou het wel erg veel u worden.
Mooie keus, Anne
> Ik heb juist een hekel aan de Dam, veel te veel
bobo's en militair
> vertoon. Doe mij maar de Waalsdorpervlakte. Dan kan ik 'alleen' zijn
met
> mijn gedachten.>
Die grote stille massa op de Dam - ja - dat vind 'k wel ontroerend. Maar
dan schakel 'k altijd snel over naar de Waalsdorpervlakte. Erg
indrukwekkend - geen show. Die klok! Iets van de 'glorie' verdween voor
mij,
toen ik begreep dat de Last Post (?) wordt geplaybacked. Dat vind ik dan
jammer.
