We bespraken Marsman (1899 - 1940) jaren geleden in 2005. Zijn
gedicht
Herinnering Aan Holland moet iedereen bekend in de oren klinken (Denkend
aan
Holland zie ik brede rivieren traag door oneindig laagland gaan).
Hendrik Marsman schreef ook andere, minder bekende gedichten. Daarvan is
De
Bruid mijn favoriet. Ik kan nooit zo goed zeggen waarom een gedicht me
aanspreekt. Ik vind gewoon sommige woorden na elkaar heerlijk smaken.
Zoals:
"en scholen zilvren vissen bevolken - mijne diepte en bliksemend voel ik
ze
mij - doorschichten en mijne wateren alom doorkruisen - en in mijn
lissen
vluchten".
Zucht. Need I say more? Ik ben een lied, ik ben een rivier......
De Bruid
Ik dacht dat ik geboren was voor verdriet
en nu ben ik opeens een lied
aan 't worden, fluisterend door het ijle morgenriet.
Nu smelt ik weg en voel mij openstromen
naar alle verten van den horizon,
maar ik weet niet
meer waar mijn loop begon.
De schaduwen van blinkend witte wolken
bespelen mij en overzeilen mij;
en scholen zilvren vissen bevolken
mijne diepte en bliksemend voel ik ze mij
doorschichten en mijne wateren alom doorkruisen
en in mijn lissen vluchten
zij zijn mijn kind'ren en mijn liefste dromen
ik ben nu volgegoten met geluk.
De tranen die ik schreide en de zuchten
zie ik vervluchtigen tot regenbogen
die van mijn ogen springen naar de zon.
Waar zijn de bergen van den horizon?
Ik zie ze niet
Hendrik Marsman (Zeist, 30 september 1899 - Het Kanaal, 21 juni 1940)
was
een belangrijk Nederlands dichter. Hij behoorde lange tijd tot de
stroming
van het vitalisme, maar nam daarvan in de jaren '30 afstand; hij geldt
voorts als de belangrijkste Nederlandse vertegenwoordiger van het
expressionisme in de vooroorlogse poëzie. Marsmans stijl is
expressionistisch, maar verraadt ook een zekere invloed van het
futurisme.
Marsman verafschuwde de Nederlandse bekrompenheid. Hij zei ooit 'Holland
is
en blijft een ellende. Wie hier op de grond stampt, zakt weg in de
modder.'
Hij bewonderde de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche en diens boek Also
sprach Zarathustra, dat hij samen met Pieter Endt in het Nederlands
vertaalde. Korte tijd voelde hij zich aangetrokken tot het fascisme,
maar
toen hij zag waartoe het leidde in Duitsland, werd hij een fel
tegenstander
en principieel bestrijder ervan.
In de jaren '30 maakte zijn vitalistische werk plaats voor een veel
traditioneler en realistischer poëzie, zoals het gedicht 'Herinnering
aan
Holland' (1936), dat na de oorlog tot de bekendste Nederlandse gedichten
is
gaan behoren, en aan het eind van de twintigste eeuw verkozen werd tot
het
Nederlandse Gedicht van de eeuw. Vooral het eerste gedeelte is zeer
bekend.
Ik lees het gedicht De Bruid in "Ik Heb De Liefde Lief; de mooiste
gedichten
uit de Nederlandse en Vlaamse poëzie samengesteld door Willem Wilmink
(Uitgeverij Ooievaar 1997)". Ik weet niet in welke bundel De Bruid voor
het
eerst verscheen.
Anne
bedankt Anne voor je heerlijk smakende Marsman. Ik houd wel van
woordgebruik dat lekker smaakt en klinkt, en er lekker uitziet ook.
en nee wat mij betreft 'you needn't say more'.
ik zie die bruid daar voldaan liggen
en ja, als men plat ligt kan men de horizon en de bergen aldaar
waarschijnlijk niet zien
en zo'n prille bruid/ mooie hollandse rivier hoeft niet alles te
kunnen/willen/durven van mij
vandaag is het lekker weer om in de zon te gaan liggen en verder niks
te willen
volmaakt gelukkig in de achtertuin.
Wat een mooi gedicht! Ik kende het nog niet, maar kan helemaal meevoelen
met
dat 'heerlijke smaken'.
Ik denk dat de eerste en de laatste regel(s) bij elkaar horen.
> Ik dacht dat ik geboren was voor verdriet
> Waar zijn de bergen van den horizon? Ik zie ze niet.
