Nu en toen
en later dooreengevloeid
in het grondwater van de nacht.
Over tuinen en achtergevels
tuurt een wijd opengesperd
okergeel oog door de duisternis
waar niets beweegt. In mijn binnenste
roert zich geen gedachte, geen gevoel.
Onwezenlijk evenwicht
zonder een spoor van vrede.
uit Zonder een spoor van vrede
uitgeverij van Oorschot 2008
Zou ik toch echt gezworen hebben dat Hanny Michaelis nog niet voorkwam
op
http://www.boekgrrls.nl/WoensdagGedichtdag.htm . We blijken veel van
haar te houden ;-) En nee, veranderen lukt me niet meer, zij zingt al
dagen rond in mijn hoofd. Boekgrrl Mart tipte dit beeldschone boekje:
Het boekje Zonder een spoor van vrede verscheen ter herdenking
van de eerste sterfdag van Hanny Michaelis op 11 juni 2008. Prijs: €
5,00
Op 11 juni 2007 stierf dichteres Hanny Michaelis. In haar nalatenschap
werd
een klein aantal niet eerder gepubliceerde gedichten en (dagboek-)
aantekeningen aangetroffen. Zonder een spoor van vrede is een
gelegenheidsuitgave, tot stand gekomen dankzij haar erfgenaam, stichting
Collectieve Israel Actie, ter herdenking van Michaelis' eerste sterfdag
op
11 juni 2008. Het bevat een kleine keuze uit voornoemde gedichten en
aantekeningen, geselecteerd door Nop Maas. Vormgegeven door Sander
Pinkse zijn zij deel geworden van een sfeervolle fotoimpressie op klein
oblongformaat, gemaakt door Michčle Baudet, van het bijna lege
appartement van de dichteres aan de Amsterdamse Reguliersgracht waar
Michaelis bijna een halve eeuw woonde.
Hoewel bedoeld om ten geschenke te geven aan vrienden en relaties van de
dichteres, werd een klein deel van de oplage ter beschikking gesteld om
bewonderaars van de dichteres in staat te stellen het tegen kostprijs
inclusief verzendkosten te verwerven. Zonder een spoor van vrede
telt 32
pagina's.
Op zoek naar info:
Hanny Michaelis (Amsterdam, 19 december 1922 - Amsterdam, 11 juni 2007)
was een Nederlands dichteres van Joodse komaf, die in 1949 haar eerste
bundel publiceerde, getiteld Klein voorspel. Na Wegdraven
naar een nieuw Utopia (1971) verschenen er geen nieuwe bundels
meer van Michaelis. Wel verschenen nog de bloemlezing Het onkruid van
de twijfel (1989), de Verzamelde gedichten (1996) en een
bundel met jeugdherinneringen in proza Verst verleden (2002).
In haar kleine oeuvre beschrijft zij de mens in zijn hulpeloosheid en
eenzaamheid, op zoek naar liefde. Haar werk is sober en later ook
relativerend. De oorlog, waarin zij haar beide ouders verloor, drukte
een
groot stempel op haar werk. In 1995 ontving zij de Anna Bijns Prijs voor
haar gehele oeuvre. Michaelis was van 1948 tot 1959 getrouwd met Gerard
Reve. Ze leerden elkaar kennen in 1947 bij de uitreiking van de Reina
Prinsen Geerligsprijs, die dat jaar was toegekend aan Gerard, en waarbij
Hanny een eervolle vermelding kreeg. In 1963 maakte ze de (geautoriseerde)
vertaling van Reve's bundel The acrobat and other stories onder
de titel Vier wintervertellingen. Het huwelijk van Hanny
Michaelis en Gerard Reve werd ontbonden toen Reve ervoor koos voor zijn
homoseksualiteit uit te komen en met een man te gaan samenleven.
Michaelis en Reve bleven wel zeer goed bevriend. Hanny Michaelis bezocht
Gerard Reve nog met enige regelmaat. Haar gezondheid stond echter niet
toe dat ze in april 2006 op zijn begrafenis aanwezig was. Hanny
Michaelis overleed op 84-jarige leeftijd. Ze werd op 12 juni 2007 in
kleine kring begraven op de Joodse Begraafplaats in Muiderberg.
Kwam ik op
http://boeken.vpro.nl/personen/22542176/ gelukkig door
haarzelf voorgedragen gedichten tegen, inclusief een gesprek met haar
voormalige echtgenoot Gerard van het Reve.
Luistert luistert!
En van haar ook het volgende citaat:
Alle eindjes
aan elkaar geknoopt
tot een patroon dat zich
laat leven. Dagenlang
gaat het goed. En dan
is het er weer, het gat
waar alles in verdwijnt:
boeken, muziek, gesprekken
met vrienden. Alleen ik
blijf over, vastgenageld
aan de rand van het niets.
En zo zit ik al de hele avond naar die twee te luisteren, de stem van
van
het Reve, nog helder zonder aarzelingen, mooi mooi!
ron
heel erg bedankt ron!
het luisteren stel ik nog even uit tot later, maar dit alleen al is
beeldschoon:
> Alle eindjes
> aan elkaar geknoopt
> tot een patroon dat zich
> laat leven.
Leuk, Ron, dat m'n tip is doorgekomen! Ja- een klein snoepje, he, dat
boekje. Eigenlijk zou je die foto naast het gedicht ook moeten kunnen
laten zien. Een piano, met daar bovenop stapels papier/mappen. Ik hou 't
graag op bladmuziek. De klep is nog open.
Wat vind ik dit een geweldige keus, Ron.
> Nu en toen
> en later dooreengevloeid
> in het grondwater van de nacht.
Grondwater, als het zompige, donkere, wat altijd overal aanwezig is,
vooral
's nachts
Dat wijdopengesperde oog zal wel de maan zijn. Ik kan wel begrijpen dat
iemand het zo ziet, maar dit beeld spreekt me niet aan.
Ik kijk zelf zo vaak mogelijk naar de maan en heb dan nooit het gevoel
dat
de maan naar mij kijkt als een opengesperd oog!
> In mijn binnenste
> roert zich geen gedachte, geen gevoel.
> Onwezenlijk evenwicht
> zonder een spoor van vrede
Heel goed.
Ook het citaat -alle eindjes aan elkaar geknoopt- vind ik heel mooi. Wat
zegt mooi, het raakt me.
'k Ga morgen luisteren, verheug me erop.
Prachtig, Ron!
Ik ben naar aanleiding van de tip van Mart ook gezwicht voor dit boekje
en er helemaal verliefd op!
De laatste opmerking die erin staat, vind ik ook erg mooi:
'Wie zijn illusies kapotgeleefd heeft, en daar later over kan schrijven,
heeft niet voor niets geleefd.'
Hoe interpreteer jij trouwens het 'okergeel oog' in het gedicht? De maan
lijkt me de meest waarschijnlijke kandidaat? Hoewel er ook vaak katten
in
haar gedichten voorkomen.
ja, práchtig boekje!
je kunt er het stof, bij wijze van spreken, vanaf vegen.
bladmuziek op de piano, en al die gemberpotten..het gordijntje voor het
aanrecht, achteloos het zilver in een la gemikt.... mijn moeder liet een
soortgelijk (door mij al wel gekuist) huis na. deze foto's grepen me bij
de
strot!
dat okergele oog is voor mij een eenzaam verlicht raam in de
nacht,waaruit
zij kijkt. misschien een kat maar geen maan...
schrijnend:
Onwezenlijk evenwicht
zonder een spoor van vrede.
en soort zoekt soort ;-)
ik zag haar ooit tijdens een nacht van de poëzie, ze heeft een kordate
soberheid waar ik erg voor val.
de grootste verrassing was toch het gesprek met van het Reve dat ik vond
via
de avonden van de VPRO.
ze zijn om elkaar blijven geven, zoveel is duidelijk.
