Het spiegelgevecht
Ik zag je zitten in het licht
met een borstel in je hand
de tweeling aan de overkant
had haar blik op jou gericht
mijn evenbeeld en tegenwicht
op een haar na van de rand
begint de streek naar spiegelland
wat een haarscherp vergezicht
hoe jullie keken naar elkaar
blikken kruisend bliksemsnel
net het touché in een duel
het moment neem je niet waar
zie ik ontdek wat ik niet kan
en sta op en doe het dan.
Arie Visser
Uit 'Verzameld werk' - poëzie - bezorgd door Guus Luijters, onder red.
van Oek de Jong, Guus Luijters en Wim Sanders. Uitgeverij Prometheus,
Amsterdam, 2007.
Oorspronkelijk verschenen in de bundel 'Licht en vuur'. Uitgeverij
L.J. Veen, Amsterdam, 1996.
Dit gedicht doet me wat omdat er een verhaal in zit. Misschien is
inmiddels bij de grrls bekend dat ik daar van hou. Maar ook vind ik
het een origineel beeld en mooi verwoord. Ik ze het voor me: het gezin
in een kamer, vrouw voor de spiegel, tweeling in de box of het
ledikant, man op de rand van het bed of de stoel. Ze bezien elkaar in
de spiegel en de man ziet zichzelf daarin als een vreemde. Verrassend
én geestig is het slot, waarin de man vrede wil sluiten en ontdekt dat
dát is wat hij niet kan in de spiegel, namelijk haar kussen. Geweldig,
hè? Tenminste, zo zie ik het.
Dat ik voor Arie Visser heb gekozen komt, omdat ik de afgelopen maand
Hokwerda's kind heb gelezen van Oek de Jong en daarna, ook van hem,
'De wonderen van de heilbot'. Magistraal, beide boeken, en vooral na
elkaar, omdat het laatstgenoemde boek het hele schrijfproces weergeeft
van het eerstgenoemde. De Jong was bevriend met de dichter Arie Visser
en deze komt dus veelvuldig voor in 'De wonderen van de heilbot'. Het
was hierin voor 't eerst dat ik van Arie Visser hoorde. Visser
overleed in januari 1997 op drie-en-vijftigjarige leeftijd.
Aardige anekdote in verband met bovenstaande bundel: Na diens dood was
Oek de Jong druk met het uitgeven van het prozaboek van Visser, alle
essays en artikelen die hij uit diens nalatenschap had samengesteld.
Maar de uitgever die hij benaderde weigerde het boek zonder er een
letter van te hebben gelezen, 'en wel omdat hij vorig jaar van Arie's
dichtbundel Licht en Vuur niet meer dan 189 exemplaren heeft
verkocht, ondanks alle publiciteit rond zijn overlijden.' ( uit 'De
wonderen van de heilbot').
Ik was vorige week in de bieb om boeken te halen voor mijn WG-beurt en
laat mijn oog bij het weggaan nou vallen op een tafel met
gedichtenbundels, waarbij ook 'Verzameld werk' van Arie Visser! Ik zag
het als een vingerwijzing en heb dat dus ook nog meegegraaid.
Vind ik zijn gedichten mooi? Nou, meegevallen is het me niet. Maar
bovenstaand gedicht en nog een of twee meer vind ik echt mooi, ja. Hij
schreef veel korte gedichten van vijf of zes regels, een beetje in de
trant van de Japanse poëzie. Ook veel gedichten die gebaseerd zijn op
een schrijver, dichter (oosterse) filosoof of de Bijbel. Dat wordt dan
ook vermeld in de voetnoot. Wat me opviel bij het lezen was dat hij
veel had met licht/het witte licht, spiegels/spiegeling en tijd. Die
motieven komen vaak terug.
Meiden, ik kan het niet laten. Jullie krijgen nóg een gedicht van me.
Een die ik dus ook heel mooi vind, zonder te kunnen zeggen waarom.
Deze ontroert me, ik vind het haast een gebed.
veel te veel stappen
heb ik genomen op weg
terug naar de bron
van meet af aan blind
liep ik mijzelf in de weg
naar het morgenland
waar het zich zijn vanzelf spreekt
zoals de stroom zonder meer
zijn kalm beloop heeft
en bloemen bloemrijk rood zijn
dit heb ik gezocht
koninkrijk der ervaring
uw licht bekent blozend kleur
een duif van tinten
innig als de herfst
boven een koel meer
Uit bovengenoemd 'Verzameld werk'.
Oorspronkelijk verschenen in de bundel 'Virtuele beelden', het tweede
deel 'Het koninkrijk der ervaring'. Uitgeverij Tango, Leiden, 1973.
> Ik ze het voor me: het gezin in een kamer, vrouw
voor de spiegel, tweeling
> in de box of het ledikant, man op de rand van het bed of de stoel.
Ik zie er alleen een man en een vrouw in. Man kijkt naar vrouw die in de
spiegel haar even(tweeling)beeld bekijkt.
Mooi gedicht!
Een beetje puzzelen over de betekenis van een gedicht vind ik meestal
heel
boeiend, nu ook weer. Dat spiegelgevecht als titel, zal echt wel een
dubbele betekenis hebben. Net als de tweeling.
Ik las dat de dichter een tweelingzus heeft (gehad)
Dan kan dit gedicht ook op een spiegelgevecht met de tweelingzus slaan.
(?)
We hebben zelf een jongen/meisje-tweeling en ik (her)ken de
haat/liefdeverhouding.
Hebben jullie ook een idee over de
laatste regels?
> : hoe jullie keken naar elkaar
> : blikken kruisend bliksemsnel
> : net het touché in een duel
> : het moment neem je niet waar
> :
> : zie ik ontdek wat ik niet kan
> : en sta op en doe het dan.
Wát gaat hij doen?
Ik denk dat hij nooit zó in de spiegel naar zichzelf durfde te kijken
als
de 'je' naar zichzelf keek en dat hij nu de confrontatie met zichzelf
durft
aan te gaan. Letterlijk en figuurlijk.
Of: Hij durft nu de ander in de ogen te zien en de confrontatie aan te
gaan.
Zoiets???
Eerst even een uitstapje naar wie arie visser was.
http://boeken.vpro.nl/personen/30030713/
http://www.schrijversinfo.nl/visserarie.html
een hard leven
Het spiegelgevecht
Ik zag je zitten in het licht
met een borstel in je hand
'je' is een vrouw. mannen zitten niet zo voor een spiegel met een
borstel
de tweeling aan de overkant
had haar blik op jou gericht
ik zie eerst een 'echte' tweeling, zijn kinderen weerspiegeld? twee
meisjes? kijken ook in die spiegel?
arie visser had geen tweeling meisjes, zie biografie hierboven
maar het kan ook haar spiegelbeeld zijn, haar 'tweelingzus'
dat lijkt me waarschijnlijker.
> mijn evenbeeld
zijn spiegelbeeld?
> en tegenwicht
zij een vrouw, hij een man?
> op een haar na van de rand
hij zit ver weg en 'valt' bijna uit het spiegelbeeld?
metafoor voor problematische relatie? hij is al bijna 'weg'
> begint de streek naar spiegelland
> wat een haarscherp vergezicht
ze begint te borstelen?
staat er 'streek' of 'steek'?
hij wordt naar spiegelland getrokken?
> hoe jullie keken naar elkaar
jullie: zij en haar spiegelbeeld?
zij en de meisjes?
> blikken kruisend bliksemsnel
> net het touché in een duel
een blik van verstandhouding?
> het moment neem je niet waar
> zie ik ontdek wat ik niet kan
hij heeft die verstandhouding niet met haar?
hij zit vastgenageld, kan geen toenadering zoeken?
> en sta op en doe het dan.
en overwint zichzelf en doet dat dan toch?
zo lees ik het.
mooi gedicht bernique, dank.
ik begrijp alleen niet de toevoeging 'Veel te veel Stappen'?
is dat een ander gedicht of geeft dat aan hoe groot de afstand tussen
hem en haar was?
>> : zie ik ontdek wat ik niet kan
>> : en sta op en doe het dan.
> Wát gaat hij doen?
een kus? een klap? gaat haar haar borstelen?
> Ik denk dat hij nooit zó in de spiegel naar
zichzelf durfde te
> kijken als
> de 'je' naar zichzelf keek en dat hij nu de confrontatie met
> zichzelf durft
> aan te gaan. Letterlijk en figuurlijk.
kan ook imo
> Of: Hij durft nu de ander in de ogen te zien en
de confrontatie
> aan te
> gaan.
> Zoiets???
zoiets.
spannend gedicht!
> Ik denk dat hij nooit zó in de spiegel naar
zichzelf durfde te kijken als
> de 'je' naar zichzelf keek en dat hij nu de confrontatie met zichzelf
> durft
> aan te gaan. Letterlijk en figuurlijk.
> Of: Hij durft nu de ander in de ogen te zien en de confrontatie aan te
> gaan.
> Zoiets???
Jouw eerste idee van echt kijken, echt naar zichzelf kijken, wordt
minder waarschijnlijk gemaakt door de laatste regel.Waarom moet hij
opstaan voor een confronterende blik op zijn eigen spiegelbeeld? Nou ja,
het kan, dan staat hij voorovergebogen met zijn gezicht dichtbij de
spiegel.
Ik voel toch meer voor je tweede veronderstelling:
hij staat op om haar zonder tussenkomst van de spiegel in de ogen te
kijken.
> Ik zie er alleen een man en een vrouw in. Man
kijkt naar vrouw die
> in de
> spiegel haar even(tweeling)beeld bekijkt.
Helemaal gelijk, dit kan net zo goed. Is zelfs waarschijnlijker. Ik
wist dat Arie een tweelingzus had en daarom is mijn interpretatie
automatisch die kant uit gegaan. Het moet dan in ieder geval om een
vrouw gaan. Ik vind zelf die tweeling in het gedicht nogal
raadselachtig. Ik zag er dus tweelingkinderen in die ook nog in de
spiegel te zien zijn, maar het gaat om de man en de vrouw. Tja, wie
zal het zeggen.
> Hebben jullie ook een idee
> over de laatste regels?
>> hoe jullie keken naar elkaar
>> :blikken kruisend bliksemsnel
>> net het touché in een duel
>> het moment neem je niet waar
>> zie ik ontdek wat ik niet kan
>> en sta op en doe het dan.
> Wát gaat hij doen?
Ik dacht opstaan en haar kussen (of elke andere mogelijke variant),
waardoor het spiegelbeeld weer de ik wordt in de actie. Zoiets.
> Ik denk dat hij nooit zó in de spiegel naar
zichzelf durfde te kijken
> als
> de 'je' naar zichzelf keek en dat hij nu de confrontatie met zichzelf
> durft
> aan te gaan. Letterlijk en figuurlijk.
> Of: Hij durft nu de ander in de ogen te zien en de confrontatie aan te
> gaan.
> Zoiets???
Ja, dit kan, maar ook nog steeds het vrede sluiten.
> ik begrijp alleen niet de toevoeging 'Veel te
veel Stappen'?
> is dat een ander gedicht of geeft dat aan hoe groot de afstand tussen
> hem en haar was?
Is gewoon nog een heel ander gedicht van Arie Visser. Had ik er
misschien nog bij moeten zetten. Een extraatje. Eigenlijk meer omdat
ik dan voor mezelf de gedichten die ik goed vind van hem bij elkaar
heb staan. Er is er nog één, maar die durfde ik niet meer!
