Laten wij aanbidden van Anne-Marie MacDonald heeft in 1998 op de leeslijst gestaan. De enthousiaste stroom mails uit 1998 is nooit samengevat. Nu in 2001 weer een aantal grrls in het toetsenbord dook om over de debuutroman van de Canadese te schrijven, wordt het tijd voor een samenvatting. Deze samenvatting doet geen recht aan de gehele discussie. Er is zeer extensief gemaild, met een veelheid aan citaten. Omwille van de leesbaarheid (lengte) zijn alle citaten uit het boek onvermeld gebleven.
>Deze grrls spraken zoals velen over dit boek:
“Dichtgeslagen met een zucht van spijt. Het heeft me deze week flink wat nachtrust gekost.”
“Getver m'n boek is uit. Eens in de zoveel tijd heb je zo'n boek... gekluisterd en het liefst 't boek overal mee naar toe nemen.”
“Dit is een boek om voor thuis te blijven, om naar uit te kijken en tja, nu heb ik het uit. Wat ontzettend jammer.”
Zonder al te veel te willen verklappen, maar wat is dat toch moeilijk, wordt het boek samengevat:
“Ann-Marie MacDonald, ooit gespeeld in I've heard the Mermaids Singing is de schrijfster. Het boek speelt rond 1900 in Cape Breton Island. de jonge pianostemmer James wordt met zijn kindbruidje Materia verbannen naar een eenzaam huis op een klif. Ze trouw tegen de zin van haar ouders in met hem. Daar begint de adembenemende geschiedenis van de familie Piper.
De familie heeft vier dochters, tot elkaar veroordeeld (en vooral tot hun vader). Ze vechten zich door het leven. Kathleen, de oudste en vaders lieveling studeert voor opera-diva. Frances is een onverbeterlijke leugenaarster, instrument om te overleven. Mercedes wil met haar geloof de anderen beschermen en manipuleren. Dan is er nog Lily die door haar paranormale gave, waar ze uiteindelijk heel natuurlijk mee omgaat de familiegeheimen ontrafelt (en die zijn niet fraai).”
En dan buitelt de een over de ander heen met grote loftuitingen:
“Echt een prachtboek. Het krijgt je in zijn greep en je wilt het zo gauw mogelijk uitlezen. Wat gebeurt er verder, hoe vergaat het die en die en die? Ook andere levens lopen door dat van de meisjes Piper heen.”
“Ik ben een paar dagen totaal meegesleept in het leven van de familie Piper. Wat een prachtig boek. Eigenlijk wordt er van alles aan de orde gesteld; rassenverhoudingen, familierelaties, geaardheid, religie, standsverschillen, liefde voor boeken, muziek, elkaar en het leven. Het is soms veel wat er op je af komt, maar alle lijntjes die worden uitgezet worden ook weer opgenomen, en je krijgt steeds weer antwoord op vragen waarvan je niet altijd van bewust was dat je ze had. Alles komt weer terug, of het nu om kleding gaat, de kat, een tekening, een boek of een gerecht, alles krijgt zijn plaats. De personages gaan leven en het ene moment leef je mee met Mercedes die het geloof en het leven van haar familie wil controleren en dit alles onder de noemer van goeddoen. Lily die eigenlijk alle levens met elkaar verbind, Kathleen de oudste opzoek naar het echte leven, en het duiveltje Frances om wie ik veel ben gaan geven. Iedereen heeft zijn eigen gevecht met het leven, met de herinneringen wat is droom en wat is waarheid, hoe ga je er mee om en hoe ga je verder?”
“Wat een mooi boek!!! Ik heb het net uitgelezen en moet er even iets over kwijt. Zelden heb ik zo'n indringend verhaal gelezen wat me in de greep hield. Ik was van plan om er "zuinig" mee te doen, maar heb het in (alweer) twee rukken uitgelezen...”
Er is zelfs een grrl die een Nobelprijswinnaar ontdekt heeft:
“Honderd jaar eenzaamheid van Garcia Marquez heeft tot mijn grote genoegen de Nobelprijs gekregen. Eindelijk gerechtigheid. Ik heb altijd gehoopt nog eens een vrouwelijke schrijver tegen te komen met de zelfde kracht en heldere stijl. Die geen eindeloze filosofieën nodig heeft om de karakters en achtergronden haarscherp op het netvlies te branden, geen gevoelens uitlegt maar oproept met zo weinig woorden. Dat is wat mij betreft gelukt. Het boek lijkt misschien simpel en recht door zee, maar het zit behoorlijk stevig en gecompliceerd in elkaar.
Het wordt niet vanuit één persoon verteld, maar vanuit een hele serie. Daardoor krijg je inzicht in alle karakters en zelfs sympathie voor de grootste booswichten. Dat lijkt me geen kattenpis Steeds weer doen de hoofdpersonen elkaar de vreselijkste dingen aan, offeren zich op, vermoorden elkaar uit liefde, plegen incest en alles blijft toch begrijpelijk als je door de ogen van ieder apart kijkt. Geheimen en misverstanden hebben vreselijke gevolgen, maar ieder probeert wanhopig iemand anders of iedereen te redden vanuit het deeltje van de puzzel dat hij (zij) ziet. Als het lukt om de lezer zover te krijgen dat hij daarin meegaat, dan kun je schrijven volgens mij. Ik vind dit boek op (bijna) dezelfde hoogte staan als Honderd jaar Eenzaamheid. En beter dan Solomon's Song, hoe goed ook. Die hebben allebei de Nobelprijs gekregen, dus wat mij betreft....... verdient ze 'm.”
Maar, hoe mooi geschreven ook, de inhoud wordt sommigen toch te veel:
“Ik heb Fall on your knees gelezen en vond het een vreselijk boek. Wat een ellende allemaal. De ene ramp was nog niet voorbij of de volgende diende zich al weer aan. Ik vind dat een beetje te veel van het goede. Dit is duidelijk een boek dat ik niet zou hebben uitgelezen als het niet op de lijst stond. Ben ik de enige die dit denkt? Verder waren alle berichten zo lovend...”
Nee, hoor, ze was niet de enige:
“Nee, dat ben je niet. Mij werd het af en toe ook teveel. Het komt ook in golven, opeens verschrikkelijk veel ellende tegelijk. Het wordt ook allemaal aangekondigd, en ik vroeg me dan af: heb ik hier zin in? Toch geen spijt dat ik heb doorgezet. Er zijn vast nog veel grrls aan het lezen, dus over het verhaal zal ik niets zeggen. Ik vond het geen bijzonder goed of mooi boek. De beelden die gebruikt worden stonden mij helemaal niet aan. En de toon evenmin. Die toon is het hele boek door hetzelfde, over wie het dan ook gaat. Met uitzondering van het dagboek van Kathleen. Dat vond ik dan ook een verademing, een mooi stukje uit het boek. Nog een uitzondering: de beelden en de taal waarmee over de oorlog geschreven wordt vond ik ook weer mooi. Desondanks heb ik me toch enorm laten meeslepen. Af en toe zei ik hardop: net goed. Ook werd ik gewoon kwaad: wat ben jij een loeder! En ook leefde mijn oude verontwaardiging over de kwalijke kanten van religieus fanatisme weer op.”
We discussieerden nog wat over de symboliek uit het boek. Twee voorbeelden:
“Bij het nalezen van mijn aangestreepte passages vielen mij de voeten op. Heeft Ann-Marie MacDonald daar iets mee? James vader is schoenmaker, hijzelf verliest een teen en gaat schoenen maken, er wordt een verhaal verteld over voeten die eraf gehakt worden, Lily is mank en even is er de dreiging dat haar voet geamputeerd moet worden, en zelfs de kat mist een voorpoot. Niet dat dat iets bijdraagt tot een beter begrip of meer waardering voor het boek, denk ik.”
“Over de inhoud heb ik nog wel een vraag. Kathleen is herhaaldelijk bang voor Pete, de vogelverschrikker. Heeft iemand enig idee waar dat vandaan komt? Het is zelfs het laatste wat ze ziet voor ze sterft. Haar dagboek brengt geen opheldering.”
Een verklaring komt (met veel verklappers!):
“Pete is de nachtmerrie uit haar kinderjaren. De boeman, waarvoor James haar heeft beschermd. De enge man onder het bed. Later blijkt degene die haar beschermd heeft, juist de enge man te zijn. James slaat haar en doet daarna iets wat zij niet begrijpt. In plaats van hem te zien, wat moeilijk te verteren is omdat ze van hem houd, verwisseld ze dat beeld voor Pete.
Later, als hij haar verkracht, gebruikt hij dezelfde woorden als toen hij haar tegen Pete beschermde: Ik zal wel zorgen dat niemand je nog pijn doet. Sst. Het is goed. Stil maar, liefje. Alles is goed.
Steeds als James iets doet wat Kathleen niet van haar vader wil geloven, duikt Pete op in haar gedachten. Pete heeft een zwart gezicht. De man die Kathleen zwanger gemaakt lijkt te hebben gemaakt is zwart. Pete is James' donkere kant.
Pete staat voor de Duivel en de Dood en wordt regelmatig gebruikt om, als een soort Grieks koor, noodlottige gebeurtenissen aan te kondigen.”
Sommigen waren niet gelijk enthousiast:
“Het duurde een hele tijd voordat ik in het verhaal kwam. Ik vond het raar geschreven, vergezocht en had al vrij snel een hekel aan James (waarom behandelde hij zijn vrouw zo naar?). De gebeurtenissen leken wel vergezocht en er was vrij veel ellende (zoals iemand al eerder schreef). Maar ineens was het gevoel daar: hoe gaat dit aflopen? Dus lezen en nog eens lezen (heel onverantwoord tijdens het voeden) en gaandeweg kreeg ik sympathie voor Kathleen (ik vroeg me eerst af wat die sierrand na Boek 6 er deed...), maar Frances heb ik nooit goed begrepen, alhoewel ik wel vreselijk met haar te doen kreeg aan het eind (begrijpelijkerwijs). Ik had ook niet verwacht dat zij haar vader zou vergeven. Zij leek me degene die alles het beste in de peiling had en ook geen genade kende. Uiteindelijk heb ik het toch met plezier gelezen.”
Een ander vond het ‘een lekker tussendoortje’:
“ach - ik vond het ook een leuke boek hoor - wil ik helemaal niet afkraken of zo - ik heb er van genoten - maar was eigenlijk beetje verbaasd dat het op de "verantwoorde" list stond. Voor mijn gevoel hoort het meer bij de lichte list samen met John Irving. Gewoon een lekker leesbaar verhaal vol met wonderbaarlijke characters enzo. Maar geen hoog literatuur. Tijdens het lezen moest ik eigenlijk aan een uitspraak van mijn favoriete DJ denken - John Peel on the subject of Dire Straights - "It's like being force fed chocolate cake" .... is te veel, too rich, te zoet, te dik opgelegd. Chocolate cake is lekker af en toe, maar te veel en je wordt er misselijk van.”
Eind goed, al goed?
“Vond het eind een beetje tegen vallen. OP de een of andere manier had ik een grootse apotheose verwacht, en ik vond het eigenlijk nu alsof de schrijfster alle losse eindjes nog bij elkaar wilde brengen. Nou hou ik op zich wel van een mooi rond eind (al is er ook iets te zeggen voor een open eind), maar dit vond ik weer zo, tsja wat zal ik ervan zeggen. Een beetje een domper na een verder reuze spannend en onderhoudend boek. Ik heb zelfs nog een bladzij teruggeslagen, weer opnieuw gelezen, maar nee, het eindigde nog steeds zo ;-) en kwam niks meer na al die vertalingen en verantwoordingen. Jammer. Het had van mij een iets ander eind mogen hebben...”
Samengevat door
Ina