Hélène Nolthenius: Renaissance in mei

Ik heb weer een boek gelezen van een van mijn favorietste schrijvers. Een tikkie verslaafd was ik al jaren aan 'Moord in Toscane'en 'Lapo Mosca in ballingschap'. Ook 'Een man uit het dal van Spoletosiert al lang mijn boekenkast (over Franciscus). Nu kreeg ik in de bieb het boek over de renaissance te pakken en ja hoor, het boek kreeg míj te pakken! Echt een vastbijter, die veel informatie samen doet gaan met veel leesplezier. Alsof je de mensen en de tijd die ze beschrijft beter leert kennen. Hier is mijn verslag over het boek:

Rond de persoon van de blinde musicus/componist Francesco Landini laat de schrijfster het florentijnse leven van de veertiende eeuw , de vroege renaissance, tot leven komen. Het ontwaken uit de middeleeuwen, ontluikend humanisme, het voor het eerst naar zichzelf kijken van de mensen ipv God kerk en geloof centraal te stellen.

Florentijnse geschriften uit de 14e eeuw: het trecento, zijn de eerst
bekende waarin mensen zélf centraal staan en niet meer alleen God kerk en geloof. Dante en Petrarca zijn al bekende en beroemde namen in die tijd. Mensen schreven ook al vaak in de volkstaal, niet meer alleen in latijn. Geschriften waaruit we meer te weten komen over het dagelijks leven en de mensen zélf. Nolthenius geeft ons via citaten, maar ook aan de hand van gefantaseerde reconstructie van mensenlevens, veel inzicht in hoe het misschien geweest is. In ieder geval hoe het geweest zou KUNNEN zijn. Zij belicht elke keer een ander aspect van die woelige periode. Aan de orde komen o.a. de pest, oorlogen tussen steden landen en machthebbers (Paus,
keizer), strijd om democratisch bestuur, het dagelijks leven in de straten, wetten en belastingen, de feesten, de trouw en rouwpartijen. Ook muziek en poëzie nemen een belangrijke plaats in. Ik zou willen dat ik italiaans kende, want dat klinkt zoveel zangeriger dan het vertaalde nederlands. Hoewel de poëzie in de vertaling even goed heel mooi is. Van de beschreven muziek zijn tegenwoordig ook CD's gemaakt.

Citaten:
Pg 13: Eeuwenlang stond onthechting bovenaan het levensprogramma, eeuwenlang was het opwaartse, bovenzinnelijke de enige richting waarin hij (de mens) koerste. Nu ploft hij neer op de aarde en ervaart voor het eerst wat zwaartekracht wil zeggen.

Pg 14:”Natuurlijk, wij geven een momentopname uit een ontwikkeling die eeuwen duurt(...) De reactie die misschien al even lang gaande is als het christendom zelf, heeft in het trecento haar hoogtepunt nog lang niet bereikt.

Door in het verhaal steeds terug te keren tot Francesco Landini komt er samenhang in het verhaal. Zijn leven fungeert als een soort ijkpunt. Achter in het boek staat een jaartallengeraamte’, dat nog eens heel duidelijk laat zien hoe roerig die eeuw was voor Firenze. Het ontluiken van het mens-gecentreerde denken, het jonge humanisme, de ontwikkeling van wat wij nu de renaissance noemen, wordt verbeeld als de meimaand van de mensheid die in Firenze haar hoogtepunt bereikt. Schrijfster laat ons via de mensen zélf die mei méé beleven. Wanneer we uit onze tijd achterom kijken, met onze huidige kennis van de geschiedenis, weten we wat er ná de mei komt en kunnen we zie: . "dat zich in de 14e eeuw der Florentijnen een nieuwe mentaliteit kenbaar maakte" (pg 261)

Nolthenius schrijft op een zodanige manier dat het lijkt alsof je in een
renaissance-schilderij bent gestapt. Alle bonte kleuren en schittering van edele metalen en edelstenen, maar ook de alledaagse stank en het lawaai komen op de lezer af, evenals oorlogsgeweld en wapengekletter. Zo levendig dat ik tussendoor regelmatig op internet gezocht heb naar afbeeldingen van de genoemde plaatsen en gebouwen, en in de atlas naar de kaart van Firenze en Toscane. zodat het geheel nog meer ging leven. 
Typisch Renaissance-schilderij
Jan van Eyck: Arnolfini portret
 (allposters.com)
 

De verhalen over Lapo Mosca, een monnik als speurder in de middeleeuwen, (boeken die ik altijd opnieuw lees) kregen ineens veel meer diepgang en een duidelijker plaats in de geschiedenis, terwijl het gewoon boeiende en spannende verhalen blijven.

De taal waarin het boek is geschreven is niet heel makkelijk, je moet er de gedachten goed bij houden, maar het is enorm beeldend en met veel liefde geschreven. Hierna wil ik eigenlijk alleen nog maar méér weten over deze periode.

26-3-05 Elli

Nog meer over dit boek....: 

1956 1e druk, 
gelezen herziene 5e druk 1985 
ISBN 85 36 256 5 
330 pg

Foto van Hélène Nolthenius door
Marianne van den Boogaard

korte biografie

Renaissance

Humanisme

Trecento-madrigaal

Dante Alighieri

Firenze
Kunst en geschiedenis

Meer over Italië en Boeken bij
de Boekgrrls:

Op Reis met het Juiste Boek

Vakantie in Italié en wat lees je dan?

Toscane een Literaire Ontdekkingsreis

Op reis naar Italië

schrijver: 

boektitel: 

Renaissance in mei

isbn: 

9789031504824

genre: