Okee, ik had monalisa's mening over After the Quake al op haar blog gelezen, maar wil hier toch ook nog even reageren. Ik las het boek alweer een poos geleden en was er ook niet zo van onder de indruk.
Alleen het verhaal Super-Frog Saves Tokyo deed me echt wat en is me
dan ook bijgebleven. Maar ik ben zeker van plan het deze maand nog
eens in het Nederlands te proberen om te zien of dat nog uitmaakt.
Ik denk wel dat je de weirde verhalen van Na de aardbeving moet zien
in het licht van de aardbeving in Kobe en de gifgasaanval in de metro
van Tokio - beide vonden 5 jaar voor het uitkomen van dit boek
plaats. Dat deed het Japanse gevoel van veiligheid op zijn
grondvesten trillen. Dat bevreemde gevoel vind je terug in deze
verhalenbundel. 1995 is een soort grensjaar, met een ervoor en erna.
Nou ja, als ik het herlezen heb, kom ik er nog wel op terug.
Super-Frog Saves Tokyo doet me met terugwerkende kracht ook denken
aan een hele gekke film die ik zag op het afgelopen Filmfestival
Rotterdam: Dainipponjin ('Grote Japanner'). Zie evt. mijn blog
daarover. Ik zou zo gauw niet weten of de associatie alleen maar opkomt
omdat het in beide gevallen om wezens van buitenproportionele grootte gaat..?
Hoe dan ook zou ik monalisa toch willen aanraden nog even Super-Frog
Saves Tokyo te lezen.
Groet, Chanou
Op 3-aug-2008, om 14:28 heeft monalisa het volgende geschreven:
> Ik noem 't maar klaar, want uitgelezen heb ik het niet (al had dat
> qua tijd best kunnen lukken) omdat het boek me totaal niet
> aansprak. Het bestaat uit zes korte verhalen waarvan ik er drie
> gelezen heb, die me helemaal niets deden en ik (dus) gewoon saai vond.
Omdat het 't maandboek was, heb ik het gekocht én gelezen. Ik zit op het
moment toch in mijn Murakamiperiode. Ook ik heb het gevoel dat de bijzondere
kracht van Murakami pas in zijn romans tot zijn recht komt. Daar kan hij
zijn karakters in alle rust en details neerzetten, terwijl in deze korte
verhalen - die allemaal op Superfrog na even lang zijn - het soms lijkt of
hij naar clichés moet grijpen om zijn personages neer te zetten. Die
aardbeving was heel belangrijk. In die tijd was er een economische bloei van
jewelste, de 'sky' was 'the limit', het geld kon niet op en ineens... boem!
Ik vind het wel fascinerend hoe Murakami mensen bij elkaar verzint die
zichzelf allemaal een sleutelpositie toedichten in het ontstaan van die
aardbeving. Ik vond vooral Miyake, die vreugdevuren maakt op het strand,
fascinerend. In hoeverre gebruikte Murakami zichzelf als model voor Miyake
(favoriete schrijver: Jack London, een inspiratiebron voor M.).
Ik vind het wel jammer dat het deze verhalenbundel is die we gezamenlijk
lezen. Heb het gevoel dat je toch al wat Murakami moet hebben gelezen om de
verhalen te kunnen plaatsen, maar misschien vergis ik me. Ik ben wel heel
benieuwd naar de meningen van andere grrls.
Overigens hebben Marjo en ik eerder geschreven over After Dark van dezelfde
schrijver, en Marjo eindigde toen met dit citaat uit dat boek, dat ook
zomaar kan slaan op After the Quake:
"De grond waarop wij staan, hè, die ziet er wel heel solide uit, maar er
hoeft maar dát te gebeuren of je zakt erdoor. En als je er eenmaal door bent
gezakt, kun je het wel vergeten. Dan kom je nooit meer terug naar de
oppervlakte. Dan moet je je in de donkere wereld eronder maar in je eentje
zien te redden."
> Ik noem 't maar klaar, want uitgelezen heb ik het niet (al had dat qua
tijd > best kunnen lukken) omdat het boek me totaal niet aansprak. Het bestaat
uit > zes korte verhalen waarvan ik er drie gelezen heb, die me helemaal niets
> deden en ik (dus) gewoon saai vond.
Hoi Monalisa,
De eerste drie verhalen zijn net het minst! Daarna worden ze steeds beter.
Ik vond de laatste drie het beste:
Thailand omdat daarin mooi beschreven wordt hoe de hoofdpersoon tot rust
komt en trauma's uit het verleden leert accepteren.
Super-Frog Saves Tokyo omdat het op het eerste oog een onmogelijk
fantasieverhaal lijkt, maar toch ook over belangrijke dingen gaat en er
wijze lessen uit te halen zijn. En welke belangrijke dingen dan?
Bijvoorbeeld: hoe bepalend iets wat zich in je hoofd afspeelt, bewust of
onbewust, is voor je keuzes in je leven.
En Honey Pie omdat ik het een lief verhaal vond en het me voorkwam dat hier
veel autobiografisch materiaal in zit.
Ik moet er wel bij zeggen dat een groot deel van mijn waardering voor deze
bundel (na de aanvankelijke teleurstelling) veroorzaakt werd doordat ik veel
elementen herkende uit The Wind-Up-Bird Chronicles.
Ook heb ik het boekje niet achter elkaar uitgelezen. In eerste instantie heb
ik het afgewisseld met 3 tot 5 pagina's lezen in een Italiaans boek (mijn
Spaans wordt toch nooit wat, en ik ga binnenkort weer naar Venetie).
Vervolgens heb ik dat Italiaanse boek weer afgewisseld met The Enchanted
April en Christopher & Columbus, beide van Elizabeth von Arnim (wat een
genot!).
Dan is hiermee ook meteen de vraag 'wat lezen wij' beantwoord.
Ik heb je tip op m'n weblog ter harte genomen en Super-Frog Saves Tokyo
alsnog gelezen.
Dit verhaal is heel anders dan de eerste drie, en (ook) naar mijn smaak veel
beter.
Hier zie je Murakami's talent om een volstrekt ongeloofwaardig gegeven in
een paar zinnen geloofwaardig neer te zetten, knap! En dat is m.i. de kunst
van het korte verhaal: ondanks het korte de lezer overtuigen en meenemen.
Dat effect hadden de voorgaande verhalen bij mij niet. Ook had dit verhaal
mooie humor van (mr.) Frog, voor mij altijd een belangrijk element. En aan
het eind een draai die geloofwaardig is en aan het denken zet. Kortom, voor
dit verhaal niets dan lof, dus bedankt voor je tip!
> De eerste drie verhalen zijn net het minst! Daarna worden ze steeds beter.
Jammer dat ik een boek altijd gewoon bij de eerste bladzijde begin ;-))
> Ik vond de laatste drie het beste:
(...)
> Super-Frog Saves Tokyo omdat het op het eerste oog een onmogelijk
> fantasieverhaal lijkt, maar toch ook over belangrijke dingen gaat en er
> wijze lessen uit te halen zijn. En welke belangrijke dingen dan?
> Bijvoorbeeld: hoe bepalend iets wat zich in je hoofd afspeelt, bewust of
> onbewust, is voor je keuzes in je leven.
(...)
Zoals ik al schreef in reactie op Chanou heb ik dit verhaal inmiddels ook
gelezen, en vond ik dit wél goed. Prachtig inderdaad hoe Murakami hier door
de kikker laat bevestigen hoe Katagiri over zichzelf denkt en hoe hij - denk
ik - naar waardering voor zichzelf zoekt.
> en ik ga binnenkort weer naar Venetie
Wauw, geweldig, ik vind dat ook zo'n prachtige stad. En las onlangs je
verontwaardigde (archief)mail over Een Venetiaans geheim. Ik was er niet zo
negatief over als jij, maar de titel is inderdaad ronduit misleidend en
teleurstelling ligt om de hoek als je (zoals ik uiteraard ook deed) een boek
over Venetië verwacht.
Ik heb trouwens onlangs van m'n zus twee boeken gekregen die zich (als het
goed is!) in Venetië afspelen: De glasblazer van Marina Fiorato en Een
liefde in Venetië van Andrea di Robilant. Het zijn (liefdes)romans, lijkt
me, ken jij ze? En zo nee, heb je er belangstelling voor dat ik ze voor je
vasthoud?
Dit was m'n eerste Marukami. Veel grrls gingen me vrolijk voor met een flink
aantal titels. Ik was benieuwd.
Mij viel om te beginnen op dat de man erg 'lekker' schrijft. Althans - ik
las een buitengewoon smakelijke vertaling, gemaakt door Jacques Westerhoven.
'Gebaseerd op de Japanse tekst', staat achterin. Een vrije vertaling dus?
't Bleek even wennen, het lezen van deze verhalen. Even je gebruikelijke
strategie laten voor wat ie is. Want doorgaans bouw je in je kop, al lezend,
met de geboden informatie een min of meer logische constructie. Niks gebeurt
'zomaar'. En hooguit wordt chaos geordende chaos.
Zoniet in deze 6 verhalen. Op de achtergrond speelt, zoals bekend, de
aardbeving die in 1995 Kobe verwoestte. De hfdpersonen hebben daar
persoonlijk weinig mee - maar indirect en waarschijnlijk onbewust - blijkt
hun kwetsbaarheid manifest te worden. En ze doen maar wat. Een aantal
verhalen hebben dan ook nauwelijks een concrete 'pointe'. Eindigen in
'niets'. De grond is onder de poten weg.
Ik las de meeste verhalen twee keer. Was een plezierige moeite. Welke bleven
bovendrijven? Ik noem er twee. Heel erg mooi vond ik 'Gods kinderen dansen
allemaal'. Over die jongen die is ingeprent dat God zijn vader is en dansend
op de middenstip van een honkbalveld hoopt nou eindelijk ballen te kunnen
vangen. Prachtig! 'Landschap met strijkijzer', mooi en verdrietig. Twee
mensen aan een kampvuur aan zee, gestookt met drijfhout. Kijkend in de
vlammen. Ieder met eigen verdrietelijkheden. 'Zullen we maar samen
doodgaan'?
Deze twee verhalen zou ik tig-keer (nou ja) kunnen herlezen. Sommige lieten
me koud. 'Thailand' bv. las ik als een zeer traditioneel kort verhaal.
'Honingkoekjes' als een lief vertelsel. Het begin had ik aan een kleinkind
kunnen voorlezen - en ja - zo begint 't verhaal dan ook.
Me vielen wel wat gemeenschappelijke details op in de diverse
verhalen..Allemaal te maken met nachtmerries over 'ingeslotenheid' : een
konijnenhok, een koelkast, een kist. Vast niet voor niks. Moet ik nog even
over nadenken.
Dit was niet mijn eerste Murakami, en misschien is het daarom dat het tegen
viel. Ik ben geen verhalenfan, en blijk dus ook die van Haruki Murakami niet
te waarderen.
Wat me nog het meest interesseerde was het nawoord.
Geef mij maar een compleet boek waar je lekker in weg kan zinken, in plaats
van een verhaal dat ophoudt als het leuk begint te worden.
Even nog reageren op deze zinnetjes uit Marts mail over Murakami (een beetje
laat, maar dat is omdat mijn mailtjes aan de grrls de laatste tijd niet meer
doorkwamen; dit is dus tegelijk ook een test):
> Mij viel om te beginnen op dat de man erg 'lekker' schrijft. Althans - ik
> las een buitengewoon smakelijke vertaling, gemaakt door Jacques
> Westerhoven.
> 'Gebaseerd op de Japanse tekst', staat achterin. Een vrije vertaling dus?
Murakami wordt ook wel eens vanuit het Engels vertaald, waarschijnlijk omdat
er niet veel vertalers uit het Japans zijn (of zou het zijn omdat uit het
Engels laten vertalen goedkoper is dan uit het Japans? zou zomaar kunnen).
Dan krijg je dus een vertaling van een vertaling. Dit zinnetje zal dus als
aanbeveling bedoeld zijn.
Een jaar of 2 geleden las ik de verhalenbundel After the Quake, van
Haruki Murakami. Ik houd niet zo van verhalen (voor je erin zit ben je
er alweer uit), en de vaagheid of het 'onaffe' van de vertellingen in de
bundel maakten dat ik niet erg enthousiast was over het boek. Alleen het
verhaal Super-Frog saves Tokyo (Kikker redt Tokio in de Nederlandse
vertaling) maakte echt indruk. Doordat ik kon meeleven.
Tja, en toen kwam Na de aardbeving op de leeslijst van de Boekies. Als
Murakami-fan wilde ik natuurlijk wel meepraten! Maar van de verhalen
naast Kikker wist ik helemaal niets meer... Gelukkig hadden we inmiddels
een Nederlandse uitgave, wat me moed gaf om (tegen mijn gewoonte in) te
gaan herlezen.
Verrassing! Dit keer vond ik het boek veel boeiender! Of dat nu komt
_doordat_ ik het herlas, doordat ik het in het Nederlands beter begrijp
of doordat ik de eerste keer meer verwachtte en nu juist geen hoge
verwachtingen had... Wie zal het zeggen. Het kan ook nog zijn dat ik
zelf weer ouder ben ;)
Jammer is wel dat ik het begon te lezen in de trein terwijl ik (weer
tegen mijn gewoonte in) geen notitieboekje bij me had. Prompt had ik
allerlei waardevolle (ahem) gedachten die in mijn hoofd sprongen en die
ik natuurlijk allang weer ben vergeten. Toch een poging om hier nog wat
te reconstrueren.
Het valt natuurlijk op dat alle verhalen zich afspelen in februari 1995,
de maand tussen de aardbeving in Kobe en de gifgasaanval in Tokio in -
50 jaar na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Het is bekend dat dit een
keerpunt in de Japanse geschiedenis is, dat de bevolking het langdurige
gevoel van veiligheid en 'de wereld aankunnen' kwijtraakte. Weg is de
grond onder de voeten. De werkelijkheid is absurd (en wreed), dus het
absurde kun je maar beter accepteren als de realiteit. Dat lees ik
nu in deze verhalen.
Er is ook al eerder opgemerkt dat de verhalen zich niet in Kobe
afspelen, maar juist om mensen gaat die daar ver vandaan zijn - maar wel
een relatie met die stad hebben. Ja, het gáát ook alle Japanners aan,
iedereen is erdoor geraakt! En door afstand te nemen kun je beter zien
wat de impact eigenlijk is.
Wat me verder opviel was dat er verschillende personages zijn die hun
boeltje hebben gepakt en zomaar alles achterlieten. De vrouw van Komura
in Een ufo in Kushiro, en Miyake en Junko in Landschap met strijkijzer.
Ik heb nog niet kunnen bedenken wat de betekenis/symboliek daarvan zou
kunnen zijn. Maar het gebeurt ook in andere boeken van Murakami, zoals
De Opwindvogelkronieken. In Na de aardbeving spelen sowieso 'afwezigen'
een grote rol in alle verhalen. Iets om nog over na te denken; er zijn
vast grrls met mooie theorieën hierover?
De opwindvogelkronieken liggen voor mij klaar (als
alternatief voor het maandboek van Murakami) dus daarover
kan ik nog niet zoveel zeggen. Maar ook in Kafka op het
strand vond ik dezelfde thematiek terug. Je zou bijna op
zoek gaan naar iets wat daarmee verband houdt in Murakami's
leven, toch?
> Verrassing! Dit keer vond ik het boek veel boeiender! Of dat nu komt
> _doordat_ ik het herlas, doordat ik het in het Nederlands beter begrijp
> of doordat ik de eerste keer meer verwachtte en nu juist geen hoge
> verwachtingen had... Wie zal het zeggen. Het kan ook nog zijn dat ik
> zelf weer ouder ben ;)
Het zou zomaar kunnen dat het (ook) aan de Nederlandse vertaling las. Niet
omdat je de Engelse niet goed begrepen zou hebben, lijkt me, maar omdat de
vertalingen op m.i. belangrijke punten verschillend zijn. Ik heb van dit
boek de twee versies naast elkaar gehad en had de indruk dat de Nederlandse
vertaling gewoon beter was (zoals Mart onlangs al opmerkte is de Nederlandse
vertaling direct uit het Japans, niet via het Engels). Ik vond het vreemd
dat ik die indruk had omdat ik me afvroeg of je dat kunt beoordelen als je
de originele taal niet kent, maar toch. In de Nederlandse versie werd iets
soms met net een paar woorden meer vertaald, waardoor duidelijk werd dat de
Japanse betekenis niet samenviel met de Nederlandse (en de Engelse, dacht ik
dus). Ik heb beide boeken nu niet meer, dus kan geen concrete voorbeelden
noemen, maar ik kan me voorstellen dat de Nederlandse versie van deze
verhalen echt iets meer aanspreekt dan de Engelse.
Ik zelf heb genoten van Na de aardbeving van
Murakami. Murakami's geheel eigen stijl -
loepzuiver, absurdistisch - bevalt me zeer.
Helaas zijn bijna al zijn boeken te dik om in de werktas te passen.