Op 29 september 2011 is Hella S. Haasse op 93-jarige leeftijd overleden. Nu zijn dan alle grote schrijvers die ik nog op school heb gehad dood. Maar niet echt... want Hella Haasse heeft een schat aan verhalen en gedachten achtergelaten.
Ze was de eerste 'grote mensen' schrijfster die ik las: De verborgen bron. Veertien was ik, en ik vond het prachtig. De verwilderde tuin die zij beschreef, de rozen, het oude huis. Maar waar was nu toch die bron? Pas veel later, ontdekte ik dat het vooral ging om een mens in een moeilijke periode van zijn leven. Ha! Toch bleef De verborgen broneen dierbaar boek.
Door de jaren heen hebben de boekgrrls aardig wat boeken van Hella S. Haasse gelezen en beschreven. Ze hebben er vooral ook van genoten.
Als boek van de maand lazen we de afgelopen jaren:
De ingewijden (augustus 1999)
Zwanen schieten (april 1998)
Het geheim van Appeltern (november 1999)
Sleuteloog (april 2003)
Het dieptelood van de herinnering (november 2004)
Het Tuinhuis (december 2008, aanbeveling & discussies)
Bij De Ingewijden spraken we ook over Het Woud der Verwachting en Ogenblikken in Valois. Het lezen van het ene boek spoorde grrls aan om een ander boek te pakken en zo kwam er een bespreking van Een Nieuwer Testament. Toen Haasse de Nederlandse Prijs der Letteren won in 2004 inspireerde dat tot een beschrijving van leven en werk.
In 2006 werd bovendien nog Fenrir gelezen en toen het feuilleton Sterrenjacht terug werd gevonden en in boekvorm verscheen verleidde dat eveneens tot lezen en schrijven.
Direct na het bericht van haar dood kwamen er herinneringen en aanbevelingen van grrls:
Voor mij was Oeroeg het eerste boek dat ik als heel jong meisje van Hella S. Haasse las. We lazen het klassikaal en na de vriendelijke, vrolijke meisjesboeken was dit boek samen met het boek Alice doesn't live here anymore het eerste boek dat ik over de échte wereld las. Het kwam aan als een schok.
Vooral het verdrinken van de vader van Oeroeg en het vrij onverschillige gedrag van de blanken hierover. Ook het verschil in omgaan met de inlanders en de blanken vond ik erg. Het boek maakt heel diepe indruk.
Jaren later las ik het nog eens en opnieuw was het indrukwekkend, toen vond ik vooral de broeierige sfeer die Hella Haasse wist op te roepen erg mooi.
Hier nog een mooie site over Oeroeg https://www.oeroeg.nl/
Zelf zou ik De Tuinen van Bomarzo nog wel eens willen lezen.
Essays over een zoektocht in die tuinen,in Italie naar de herkomst en betekenis van die idiote beelden die daar staan. Heb ik het net in een paar dozen gestopt en de nieuwe kelder in gedaan... geen idee welke doos, moet dus nog even wachten.
Ben ik ongevoelig als ik opmerk dat mevrouw Haasse wel de gezegende leeftijd van 93 heeft gehaald? Ik schrik niet van zulk nieuws, ik schrik als een jongere komt te overlijden.
Nee, niet ongevoelig, wel nuchter. Ik las in april Het woud der verwachtingen, het was prachtig, delicaat noemde ik haar schrijfstijl. Er staan hier ook nog wel een paar ongelezen boeken van haar in de kast: De ingewijden, Heren van de thee, mevrouw Bentick, De wegen der verbeelding en nog een boek waarvan ik de titel niet meer hele mal weet, en ik ben te lui om te kijken, De tuinen van Bo..
Mijn eerste kennismaking met haar werk was het boekenweek geschenk Transit, ik was heel verbaasd dat het zo modern was.
Het boek van Willem Nijholt lijkt me ook heel mooi.
Zelf had ik helemaal niets met Haasse – heb wel ooit Oeroeg en Transit gelezen en getracht een van de langere boeken te lezen (weet niet eens meer welke) maar haar schrijfstijl kon mij op een of ander manier nooit raken. Ach, en ik heb ook niets met Indonesia, dus dat hielp uiteraard ook niet.
Ha, eindelijk, ik heb de nieuwe pagina kunnen openen met mijn zelf-vertragende-dongel en ineens weet ik dat het Sleuteloog was dat ik probeerde mee te lezen. Een andere grrl was daar razend enthusiast over als ik het me goed herinneren. Ik heb net door de (vele) reacties geskimd en zie dat ik niet de enige was die dit boek maar niets vond.
Maar goed, niets dan goeds over de doden natuurlijk, dus ik wens de grrls die Haasse willen (her)lezen in de komende tijd veel leesplezier met haar. Ik doe niet mee. Ik snap wel de link tussen ‘net dood, dus wel weer lezen’. Heb ik zeker gedaan met Reve, en Iris Murdoch. (Mulisch geloof ik niet, was gewoon op dat moment niet in een Mulisch stemming ofzo.) Ik moest wel grinniken om de nuchtere reactie – natuurlijk is het niet ‘schrikken’ als iemand van 93 dood gaat.
En ja, het ziet er dus naar uit dat we ons de komende winter weer met een Hella S. Haasse boek van de maand zullen bezighouden.
Mevrouw Haasse, we zullen uw boeken blijven lezen.
yvonnep