Ian McEwan: On Chesil Beach

Was dit boek niet het maandboek van december?Ik heb er nog niemand over gehoord. In ieder geval hier wat ik er verleden maand over schreef:

On Chesil Beach

Het is begin jaren zestig. De generatie van het grote Britse Rijk heeft afgedaan:

Edward and Florence's shared sense that one day soon the country would be transformed for the better, that youthful energies were pushing to escape, like steam under pressure, merged with the excitement of their own adventure together. The sixties was their first decade of adult life, and it surely belonged to them.

Florence en Edward zijn zojuist getrouwd en staan op het punt hun eerste huwelijksnacht door te brengen. Florence is nog maagd en gruwt bij de gedachte aan wat er te gebeuren staat. Over die angst heeft ze nooit met Edward durven praten:

These were matters beyond words, beyond definition. The language and practice of therapy, the currency of feelings diligently shared, mutually analysed, were not yet in general circulation.  

Het verhaal draait eigenlijk om die ene nacht. Vandaaruit worden er sprongen gemaakt in het verleden, wat natuurlijk de spanning opvoert. 

En wat vond ik ervan? Eerst ging er van alles mis met mijn leeservaring: nauwelijks was ik begonnen of de bel ging of de telefoon, of toch eerder aan de beurt bij de tandarts, en zo voort. Daardoor kom je maar moeilijk in het verhaal.  Toen ik eindelijk eens lekker kon doorlezen, ervoer ik wel een zekere spanning. Maar toch .. mwah. Het interesseerde me eigenlijk allemaal niet.

V
E
R
K
L
A
P
P
E
R

Natuurlijk gaat het allemaal mis in de huwelijksnacht. Wat kan je anders verwachten als je bedenkt dat:

Edward's single most important contribution to the wedding arrangements was to refrain, for over a week.

Wat ik onbevredigend (leuk in dit verband) vind, is dat je van/over Florence na die nacht (met uitzondering van de inlossing van een belofte) niets meer verneemt. Gedurende het hele verhaal kom je trouwens veel meer over Edward dan over Florence aan de weet.

Je vraagt je af hoe het verder gaat met haar seksualiteit. Is ze lesbisch? Want frigide lijkt ze me niet. Eerlijk gezegd weet ik niet wat ik hiermee moet. Moet het verhaal iets weergeven van de tijd tussen de triomfen uit WOII en de opkomst van de popmuziek. Zijn Mozart en Chuck Berry net zo onverenigbaar als Florence en Edward. Geen idee. Nogmaals, het kon mijn interesse niet wekken.

 > Was dit boek niet het maandboek van december?> Ik heb er nog niemand over gehoord.

Ja, wel gelezen , maar vergeten erover te schrijven. Best herkenbaar voor mij die hele problematiek, maar vond het wel gek, dat die moeilijkheden  speelden in, wat was het, 1963? Wij zijn zelf ook getrouwd in dat jaar en toen was deze angst nog voor te stellen maar voor ons gelukkig niet meer een actieve spelbreker. Van de generatie voor mij kende ik het angstverhaal wel degelijk, je hoefde echt niet lesbisch te zijn of frigide om de huwelijksnacht te vrezen. De cultuur mag dan nu oversext zijn, dat undersexte was ook niet alles. In veel families zagen de jongeren nooit iets van enige intimiteit thuis en de tv bestond nog niet. Matters beyond words, beyond definition, ja zeker. Mijn leeftijdgenoten onder de grrls zullen dit vast herkennen.

> Je vraagt je af hoe het verder gaat met haar seksualiteit. Is ze  lesbisch?  Want frigide lijkt ze me niet.

ik vond het een verhaal over twee heel beschadigde mensen: Edward uit een gezin waar de moeder eigenlijk waanzinnig was geworden na een trein ongeluk. zijn vader probeerde het gezin te redden, maar dat lukt niet. en Florence was misbruikt door haar vader. dat wordt aangestipt/ beschreven in de scène op de zeilboot. Haar afkeer van seksualiteit kwam imo daar vandaan.

Ik heb het boek een tijdje geleden gelezen. Vond het wel prettig geschreven en een verhaal dat ik me wel voor kon stellen. Het nam me wel een beetje mee, omdat ik soms dacht: mensen, praat met elkaar. Ik voelde wel sympathie voor Florence. Verder kan ik er niets meer over zeggen. Wat mij betreft gewoon een aardig goed boek. 

>> huwelijksnacht te vrezen. De cultuur mag dan nu oversext zijn, dat >> undersexte was ook niet alles. >

> Ben ik met je eens Jop. Alhoewel ik dat oversexte soms mislijkmakend vind. En als ik dan die hele jonge meisjes als zo vreselijk 'vrouw'  zie zijn, dan denk ik 'waar blijft jullie speeltijd'...... Je moet je hele leven nog 'vrouw' zijn.

mijn gedachten bij de MTV beelden zijn dat het een nieuwe vorm van  behagen/pleasen is. die meisjes zijn daar nOg beter in geworden dan  vroegah. maar ik heb zo mijn twijfels over de vaardigheden van de  jonge mannen van nu. zouden die bedrevener zijn dan vroegah?

>  In veel families zagen de jongeren nooit iets>> van enige intimiteit thuis en de tv bestond nog niet. Matters >> beyond words, >> beyond definition, ja zeker. Mijn leeftijdgenoten onder de grrls  >> zullen dit >> vast herkennen. 

mijn huwelijk dateert van 1958, wij waren 20 en 21. dat heette toen een 'moetje'. en ja, helemaal groen waren we niet meer, maar erg bedreven ook niet. ik had wel leren 'behagen' ;-) maar wist niet wat ik de partner moest leren.

Jeetje, ja zeg. En ik had dit boek aanbevolen voor deze maand. Schreef er destijds het dit over:

> mij die hele problematiek, maar vond het wel gek, dat die moeilijkheden > speelden in, wat was het, 1963? Wij zijn zelf ook getrouwd in dat jaar en > toen was deze angst nog voor te stellen maar voor ons gelukkig niet meer een > actieve spelbreker.

Ik ben getrouwd in 1973. Van mijn ouders generatie kende ik het probleem. En mijn hemel wat een probleem. Helemaal als je een vader hebt die eigenlijk homosexueel was........ Ik vond het een geweldig boek. Zo knap beschreven van beide kanten uit.

> huwelijksnacht te vrezen. De cultuur mag dan nu oversext zijn, dat > undersexte was ook niet alles.

Ben ik met je eens. Alhoewel ik dat oversexte soms mislijkmakend vind. En als ik dan die hele jonge meisjes als zo vreselijk 'vrouw' zie zijn, dan denk ik 'waar blijft jullie speeltijd'...... Je moet je hele leven nog 'vrouw' zijn.  

> Matters beyond words, > beyond definition, ja zeker. Mijn leeftijdgenoten onder de grrls zullen dit > vast herkennen.

Zeker, in mijn tijd was het iets minder en ik had gelukkig een moeder die door haar ervaringen er behoorlijk open voor stond om zeker te zijn dat wij haar kinderen wisten wat er in de wereld gebeurde. Maar ik herinner me nog dat mijn nog niet schoonmoeder, toen ze in de gaten kreeg dat wij 'hokten' tegen mijn partner zei: "jongen je maakt er toch geen rotsooi van", ik met mijn mond open stond voor zo veel "niet durven zeggen waarom het draaide" en vreselijk in de lach schoot toen mijn partner vervolgens antwoordde: "moeder we ruimen alles op"!

 "moeder we ruimen alles op"!

 

ROFLOL! dat is een goeie! ;-) 

ik herinner me: zul je geen 'gekke dingen' doen? als advies. (we waren toen 18. en er al vroeg bij, want hij was mijn jeugdliefde,  van de tweede klas middelbare school) wij lachten erom, want 'gekke dingen' doen was zeer multi-interpretabel. maar mijn verhaal bewijst achteraf wel een beetje dat theoretische kennis en grapjes erover maken niet altijd een verstandige aanpak is. ;-}

Voor de goede orde: ik kan me de problematiek van dit boek heel goed voorstellen. Alleen... op de leeftijd die ik nu heb en levende in het jaar 2007 ben ik er gewoonweg niet in geinteresseerd. Het boek is ook zeker niet slecht geschreven. Twee van de citaten die ik mooi vond, heb ik dan ook in mijn bespreking gebruikt.  

E. stelde dat Florence door haar vader misbruikt zou zijn op een van de boottochtjes. Ik heb de passage nog even opgezocht, maar dat lijkt me toch niet. Ze is toen ze 12, 13 jaar was enkele malen meegenomen op de boot en dan staat er:

They never talked about those trips. He never asked her again, and she was glad. But sometimes, in a surge of protective feeling and guilty love, she would come up behind him where he sat and entwine her arms around his neck and kiss the top of his head and nuzzle him, liking his clean scent. She would do all this, then loathe herself for it later.

Als ze misbruikt zou zijn, lijkt het me stug dat ze hem zou omarmen. En dat gevoel van schuld slaat volgens mij op het feit dat ze hem fysiek afstotelijk vind, zoals beschreven onmiddellijk voorafgaand aan de boottochtjes.

Ik denk dus dat haar vader haar op de boot seksuele voorlichting heeft gegeven. Mijn eigen seksuele voorlichting kwam van de straat; ik heb alle mensen met kinderen toch nog wel een tijdje behoorlijke viezerikken gevonden, en nee dat is niet de reden geweest dat ik pas op mijn veertigste getrouwd ben :-)

Van McEwan heb ik hiervoor alleen Atonement gelezen. Dat vond ik een geweldig boek: handelde over allerlei belangrijke dingen, zat structureel lekker hecht in elkaar en vooral: het raakte me. Dit boek: goed geschreven, waar het over gaat is voor mij niet belangrijk, en het raakt me niet. Maar dat is natuurlijk heel pursoonluk!

> Voor de goede orde: ik kan me de problematiek van dit boek heel goed > voorstellen. Alleen... op de leeftijd die ik nu heb en levende in het jaar > 2007 ben ik er gewoonweg niet in geinteresseerd.

''They lived in a time when a conversation about sexual difficulties was plainly impossible. But it is never easy.''

De actualiteit zit in de laatste vijf woorden. Wat overigens niet hoeft in te houden dat ook iedereen dan geïnteresseerd is.

Het boek speelt net op de grens van een nieuwe tijd, het begin van de jaren zestig. Langzaam werden de normen en waarden wat losser, men begon te experimenteren met lossere omgang tussen mannen en vrouwen. Vooral de seksuele revolutie is bekend geworden bij iedereen, maar daarvoor moest eerst de dagelijkse omgang tussen beider seksen makkelijker worden: niet meer gescheiden naar school, niet meer die strikte regels in openbare gelegenheden. Ik weet uit eigen ervaring dat de andere sekse bijna een wezen van een andere planeet was..

In deze tijd ontmoeten twee jonge mensen elkaar, in Dorset, Engeland. Nog opgevoed met strakke regels hebben ze moeite met het nieuwe van een relatie, en hun huwelijksnacht wordt een totale ramp. Ze kunnen overal over praten, behalve over seks en hun gevoelens daarbij. Communicatie over waar het in die nacht op aan komt is onmogelijk..

Het wrange is dat ze eigenlijk voor elkaar de grote liefde waren en nooit meer een nieuw vergelijkbaar geluk zullen vinden.

Ian McEwan vertelt een aangrijpend verhaal, vooral van die tijd, maar de problematische communicatie tussen man en vrouw, dat is van alle tijden natuurlijk.Hoe het gewone zo indringend wordt, dat beschrijven, daar is McEwan meester in.

Jullie opmerkingen:

Het moge duidelijk zijn dat ik het een prachtig boek vind, P.

E. stelt dat de huwelijksnacht het gevolg is van de verknipte jeugd van de twee betrokkenen. Voor een deel misschien wel, ik wijt het meer aan de tijdsgeest. Ik heb er ook helemaal niet uitgehaald dat Florence misbruikt was. Dan had McEwan daar wel wat explicieter mogen zijn. Op pag 107 :

"Voor zover Edward vast kon stellen spraken vader en dochter nauwelijks met elkaar, behalve in gezelschap en ook dan had het weinig om het lijf. Toch meende hij dat ze zich erg bewust waren van elkaar en had hij de indruk dat ze heimelijk blikken wisselden als andere mensen praten, alsof ze een heimelijke kritiek deelden."

Veel meer dan dit en het verhaal over de boottochtjes wordt er over de vader niet vermeld.

Inmiddels heb ik het boekje ook uit en sluit me qua bespreking bij P. aan: ook mij kon dit verhaal niet echt boeien. Ik had zelfs enige moeite het boekje helemaal uit te lezen maar deed dat, omdat het zo'n dunnetje is, toch maar wel. Ik heb inmiddels namelijk de ervaring dat boeken die ik bewust niet uitlees nogal door m'n hoofd blijven spoken omdat ik me blijf afvragen of ik niet toch iets heb gemist door het op te geven :-(

En in dit geval was het doorzetten nog ergens goed voor ook, want ik vond het einde van het verhaal het enige aangrijpende stukje

V
E
R
K
L
A
P
P
E
R

daar waar Edward mijmert over wat had kunnen zijn, en dat hij nooit meer van iemand zoveel heeft gehouden als van Florence. Romantisch, toch ;-) Ook ben ik het eens met P. dat het jammer is dat over Florence' later leven zo weinig bekend wordt.

En over misbruik door haar vader twijfelde ik. Een meer expliciete aanwijzing (waar Elma misschien ook op doelt?) leek me deze zin, nadat Edward op haar is klaargekomen:

"Het gevoel dat het in dikke stroompjes over haar huid kroop, de vreemde melkachtigheid, de vertrouwde stijfsellucht die de stank meevoerde van een beschamend geheim dat in bedompte opsluiting was weggestopt - ze kon het niet helpen, ze moest ervan af." (in mijn NL-versie op p. 99). Maar wat P. citeert over de manier waarop Florence haar vader soms vasthoudt nadat ze niet meer meegaat op de boot kan ik er ook niet goed mee rijmen. En verder staat er ergens anders in het boek iets over de (voor Edward, geloof ik) huiselijke geur van soldeersel o.i.d., waar ik me niets bij kan voorstellen (bij de huiselijkheid van soldeersel, bedoel ik). Dus misschien is de 'vertrouwde stijfsellucht' net zo'n eigenlijk meer vreemde dan veelzeggende verwijzing?

> Als ze misbruikt zou zijn, lijkt het me stug dat ze hem zou  > omarmen. En dat > gevoel van schuld slaat volgens mij op het feit dat ze hem fysiek > afstotelijk vind, zoals beschreven onmiddellijk voorafgaand aan de > boottochtjes.

het staat er imo explicieter (rond p 100?), maar ik kan het nu niet   terugzoeken. misschien als ik naar de bieb ga, moet ik toch voor een ander boek.

> En over misbruik door haar vader twijfelde ik. Een meer expliciete  > aanwijzing (waar E. misschien ook op doelt?) leek me deze zin,  > nadat Edward op haar is klaargekomen: "Het gevoel dat het in dikke  > stroompjes over haar huid kroop, de vreemde melkachtigheid, de  > vertrouwde stijfsellucht die de stank meevoerde van een beschamend  > geheim dat in bedompte opsluiting was weggestopt - ze kon het niet  > helpen, ze moest ervan af." (in mijn NL-versie op p. 99).

ja, die verwijzing was het inderdaad. en bij bespreking in mijn IRL leesgroep werd gezegd dat we een stijfsellucht niet herkenden. althans niet van de stijfsel die gebruikt wordt bij behangen? of bij  stijven van wasgoed. (voor de hele bejaarden onder ons. ;-)

> En verder staat er ergens anders in het boek > iets over de (voor Edward, geloof ik) huiselijke geur van  > soldeersel o.i.d., waar ik me niets bij kan voorstellen (bij de  > huiselijkheid van soldeersel, bedoel ik). Dus misschien is de > 'vertrouwde stijfsellucht' net zo'n eigenlijk meer vreemde dan  > veelzeggende verwijzing?

de huiselijkheid van soldeersel ervaar ik wel. broertje bezig met zijn radio geknutsel aan de eetkamertafel en zo. ruikt een beetje naar een heet strijkijzer?

> stijven van wasgoed. (voor de hele bejaarden onder ons. ;-)

Tjsa, stijfsel is voor mij ook al lang geleden, maar misschien gaat het hier niet (alleen) om een olfactorische maar (ook) om een visuele associatie (zeg ik dat mooi of niet ;-))?

> de huiselijkheid van soldeersel ervaar ik wel. broertje bezig met  zijn > radio geknutsel aan de eetkamertafel en zo. > ruikt een beetje naar een heet strijkijzer?

Ja, nu je 't zegt, dat deed mijn broer vroeger ook wel. Maar het is me ontgaan dat Edward daar interesse voor had?

> Tjsa, stijfsel is voor mij ook al lang geleden, maar misschien gaat > het hier niet (alleen) om een olfactorische maar (ook) om een  > visuele associatie (zeg ik dat mooi of niet ;-))?

wauw! een echte boekie waardig, zo mooi. en de tactiele associatie, valt me ook ineens in. ;-)

> Ja, nu je 't zegt, dat deed mijn broer vroeger ook wel. Maar het is > me ontgaan dat Edward daar interesse voor had?

is mij ook ontgaan. maar het kan natuurlijk wel, een jongen van die generatie.

Op de valreep van december las ook ik ons maandboek. En ik vond het een prachtige, subtiele roman. Erg fraai van compositie om te beginnen. Maar vooral een genuanceerd portret van een verliefd stel tussen 'oud en nieuw'; uiteraard opgezadeld met hun specifieke jeugdervaringen, maar ook met de
benepen seksuele moraal uit de fifties. Is er ook iets meer te zeggen over het Engeland uit die tijd?

Grrls verbaasden zich over de maagdelijke staat waarin 't stel aan de huwelijksnacht begon. ( Ik ook! In '63?) Maar bij nader inzien is 't hier eigenlijk vanzelfsprekend - Florence hield van meet af aan zorgvuldig de boot af. Edward was daarentegen greedy enough! In dit verband geloof ik wel degelijk in seksueel mis-gedrag (hoe dan ook) van de vader op dat bootje. Hintjes waren er al eerder - maar op 99 (Eng. ed) werd 't eigenlijk wel duidelijk, hoe subtiel ook verteld. Fl. ligt op bed, ze hoort de golfslag (is de Beach ingezet als extra trigger?), Edw. die zich begint zich uit te kleden.

" It was the smell of the sea that summoned it. She was twelve years old, lying still like this, waiting ..."

Ook de vader is zich aan het uitkleden. Enfin, lees zelf maar. Zeer geraffineerd glijdt McEwan van toen naar nu.

Er waren wat mwah- leeservaringen. 't Moge duidelijk zijn dat ik die niet deel!

Met 3 weken vakantie voor de boeg ( waarvan de helft inmiddels al weer voorbij is) meldde ik mij een paar weken geleden weer aan bij de boekgrrls om tips voor boeken te vinden. Eén daarvan was On Chesil Beach. Nadat de eindejaarsuitkering gestort was heb ik dit boek (en een andere tip
Sneeuweieren) gekocht en daar heb ik geen spijt van. Ik heb het in één avond  uitgelezen en ben het volkomen met M. eens, een mooi opgebouwd subtiel verhaal.

Beter laat dan nooit, maar wel te laat natuurlijk. Ach het boek lag daar maar in de winkel een hardback te zijn en ik wist gewoon dat het ooit een pocket zou worden, en dat het dan een stuk goedkoper zou zijn. Dus heb ik alle discussies met veel interesses gevolgd, ondertussen rondjes draaiend om Het Boek, iedere keer dat ik in de boekwinkel kwam. De verleiding wegmoffelend, en daar gaat het boek tenslotte over...En Toen...tussen Kerst en Oud en Nieuw, in the sales
in Engeland, daar lag hij dan eindelijk, een pocket, en voor de helft van de prijs! Met een snelheid waar Edward trots op kon zijn, griste ik het boek van de tafel, eindelijk eindelijk, mocht ik toegeven aan mijn onderdrukte gevoelens.
Nu het boek zelf dan maar.
Ik vond het natuurlijk een geweldig boek. Ian Mc Ewan, ik kan er geen genoeg van krijgen. Zelf van 1950, begrijp ik heel goed waar het over gaat. Ik heb geen voorlichting gehad, Bij ons stonden Wolkers, en D.H. Lawrence etc. weggestopt achter Bram Vingerling in de kast. Verborgen voor mijn ouders, mijn broer was 2 jaar ouder, en zéér geinteresseerd. Ik wist dat ze er stonden, hij ook, we hebben er nooit iets over gezegd. Rooie oortjes. Die geheimzinnigheid had ook wel wat hoor, het was allemaal
ontzettend spannend. Maar voor sommige mensen is het alleen maar eng, en dus wordt het weggemoffeld. En daar gaat dit boek mijns inziens over. Frigide, incest, lesbisch, niemand die het weet, Florence niet, Edward niet, Mc Ewan ook niet, zegt hij ergens in een interview, en dus de lezer al helemaal niet. Er wordt niet over gepraat. En dat beschrijft Mc E. weer meesterlijk, en tot in de kleinste details van het gevoelsleven van deze 2 mensen.Hij beschrijft het doodzwijgen. Ik vind dat zó knap.
Nergens een oordeel, altijd compassie.
Ik heb het wel gevolgd vorig jaar in de media, toen hij zijn broer
vond. Ik denk dat hij heeft willen onderzoeken waarom zijn moeder dat ene kind heeft afgestaan, weer dat dood zwijgen. Ik denk dat hij op deze manier geprobeerd heeft zijn moeder te begrijpen. Hoe je dus te midden van al dat zwijgen, moeilijke beslissingen moet nemen. Mooi boek!!

Aangezien ik het boek heb aanbevolen _moet_ ik dus ook de 'samenvatting' maken van de bespreking. En dat is dus nu gebeurd.

Wat mij intrigeerde is de incest die de grrls bespeuren in het geval van Florence en haar vader. Ik heb diverse Engelse recensies erop nageplozen. The Guardian noch The Economist.com, noch the Brisbane Times reppen er met een woord over. McEwan noemt het zelf ook niet in het interview in The Times Online waarin hij aangeeft dat het wel iets te maken heeft met het verhaal achter zijn in 2002 ontdekte halfbroer. Bij Reuters zegt McEwan dat: He wanted to explore the early 1960s, a period under-represented in literature just before social and sexual revolution changed the way young people thought and behaved. De Guardian Unlimited refereert naar de geur die bij Florence naar boven komt in haar huwelijksnacht en de 'shame' die een andere zou kunnen zijn dan degene die ze noemt:

While everything is going so horribly wrong for Florence's wedding night, something comes rising up from her childhood:

"Here came the past, anyway, the indistinct past. It was the smell of the sea that summoned it. She was twelve years old, lying still like this, waiting, shivering in the narrow bunk with polished mahogany sides ... It was late in the evening, and her father was moving about the dim cramped cabin, undressing, like Edward now ... She was usually sick many times on the crossing, and of no use to her father as a sailor, and that surely was the source of her shame."

If there is another source of her shame, we realise that Florence will never be able to enunciate it. Whatever the "shameful secret locked in musty confinement" is, whose smell seems to erupt into the room later in the evening, it is not fully disclosed.

In een interview in The Spectator wordt het duidelijk vermeld:

 "abuse by her father, hinted at by McEwan but never spelt out, and all the more troubling for that.’

In dit laatste interview staat trouwens een pracht van een opmerking over de keuze van het jaar waarin het boek speelt:

The choice of year, McEwan readily concedes, is no accident, chosen because Britain was then on the cusp of a revolution in sexual mores, social norms and pop music. As Larkin famously wrote:

Sexual intercourse began
in nineteen sixty-three
(which was rather late for me)
Between the end of the Chatterley ban
And the Beatles’ first LP.’

Een mooi citaat om deze bespreking mee af te sluiten lijkt me zo.

Eisjen
30.12.2007

Nog meer over dit boek....: 

Philip Larkin
The Chatterley ban, as you may or may not be aware, refers to the novel by DH Lawrence, Lady Chatterley's Lover, privately printed in Italy in 1928 but banned in the UK until 1960 because of its supposedly "obscene" content. 
(Deze website heeft ook het hele gedicht van Philip Larkin)

schrijver: 

boektitel: 

On Chesil Beach

genre: 

leeslijst: 

maand: